Het is zo moeilijk om het pad dat je aanvankelijk in gedachten had te bewandelen. Want je hebt vast geen rekening gehouden met de eventuele hobbels die je tegenkomt. Want je kan wel bedenken simpelweg van a naar b te wandelen, maar gaandeweg de obstakels overwinnen, dat is de kunst. Het is zo ongelooflijk veel dat je tegen kan komen. Voor eenieder is het gewicht ook anders. Wat jij als erg ervaart hoeft voor mij niet zo te zijn. Omdat ieder mens uniek is. Met die wetenschap kun je bouwen aan je eigen toekomst. En hoef je niet steeds over je schouder te kijken naar de anderen. Gek genoeg doen wij dat heel veel. Daarom krijg je dat kopieer gedrag. Het is niet zo gek dat wij graag doen wat de anderen doen. Daarbij kun jij je verschuilen achter de ander. En hoef jij je hoofd niet te breken over heel veel dilemma’s. De kunst is juist om goed over je eigen pad na te denken. Wat wil ik ? Waarom wil ik dat? Maakt dat mij gelukkig? Als je regelmatig deze vragen aan jezelf stelt, denk ik dat je op persoonlijk gebied heel ver kan komen.

Door deze kritische vragen aan jezelf te stellen, dwing jij de leider in jou op staan. Die leider die heel duidelijk ja zegt en daar ook achter staat en nee zegt als dat nodig is en daar volledig achter staat. Nee zeggen mag. Als kind word nee zeggen je afgeleerd. Je kent dat wel, dat een kind heel vaak nee zegt. En dat we die ervan langs geven, terwijl het niet verkeerd is om nee te zeggen. Geen wonder, dat je later als volwassene daar moeite mee hebt. Want nee zeggen associëren wij met: niet goed. Terwijl nee zeggen juist een van de belangrijkste uitingen is. Door nee te durven zeggen geef je aan: ik doe niet mee. Omdat ik andere plannen heb of geen zin heb. Dat moet kunnen. Ik lees vaak in de kranten dat mensen overspannen raken omdat ze bedolven worden door werk, teveel hooi op hun vork hebben genomen. Jammer, dat het zo ver heeft moeten komen. Als jij eerder had aangegeven dat je het druk hebt en er niet nog meer dossiers bij kan hebben, dan had je chef het werk aan een ander gegeven en was jij ontzien. Maar wij doen onze mond niet open. Slikken maar en wat zie je gebeuren? De bom barst. De leider in jou moet keuzes maken. Hoe vervelend het soms ook is voor de anderen. Geef duidelijk je grenzen aan. Dan is er meer ruimte voor zelfontwikkeling en ontplooiïng en groei en is het pad van a naar b geen big issue. Dan kun je later als je oud bent, tevreden terugkijken.

Lita Gunther