We beleven Grote Tijden … – Thierry, Trump, Test-toestanden met corona – het einde lijkt zoek en intussen worden ook de dagen steeds korter en de nachten steeds langer en vandaag begint zelfs de meteorologische winter en komen we in de Donkere Dagen voor kerstmis. Gelukkig gloort aan dàt einde van die tunnel licht: over precies drie weken, op 21 december  om 11:02 uur, beginnen de dagen weer langer en lichter te worden, en ongeveer met Valentijnsdag zal het nieuwe seizoen ook voor de gevoelstemperatuur echt begonnen zijn.

Hoe het dan met alle actuele toestanden zal zijn, blijft natuurlijk gissen. Ik zoek troost in alle barre onzekerheden en gebruik dit stukje op De Ster Online voor wat opmerkingen over een  on-line cursus in mijn eigen vakgebied, Toegepaste WetenschapsFilosofie.  Na een korte algemene inleiding geef ik enkele aantekeningen voor een eerste ontwerp aan de hand van een eerste casus (= ‘geval’): onze actuele Covid-19.

Tot eind vorige eeuw waren wetenschap en filosofie een beetje als water en vuur en deden alles om elkaar niet voor de voeten te lopen. Wetenschappers waren intelligent genoeg om alleen problemen aan te vatten die oplosbaar leken (en hadden dáárdoor het weergaloze succes dat hen in de 19e en 20 eeuw wereldfaam gaf). Omgekeerd kregen filosofen juist hun kick van hun obsessie met niet oplosbare problemen (‘Waarom is er iets en niet veeleer niets?’ en dat soort vragen die hun het imago gaven wereldvreemde paalheiligen te zijn).

Vanaf ongeveer een halve eeuw geleden veranderde dat. Toen werd  AI, Artificial Intelligence, kunstmatige intelligentie, ontdekt of uitgevonden (kies zelf maar welk van de twee woorden je meer toepasselijk vindt). Daarvoor was nodig dat er orde kwam in de theorieën over intelligentie, begrip, kennis, enzovoort. Toen kwam ‘cognitie’ als nieuw begrip. Het betekent het als een eenheid functionerende oneindig uitgebreide complex van alle

() objectieve (min  of meer ‘verwijzend naar de ware werkelijkheid zoals die is),

() subjectieve (met mijn individueel-persoonlijke bewustzijn verbonden) en

() intersubjectieve (min of meer: wat wij als collectief weten en menen te weten, even los van de vraag wie en wat dit ‘collectief’ allemaal omvat)

Afbeelding van Fernando Zhiminaicela via Pixabay

aspecten van het (op zichzelf ondefinieerbare) bewustzijn ‘waarin’ zich die cognitie voordoet.

Objectief wil zeggen dat we we 99,999 % zekerheid hebben. De boosdoener is een virus, een RNA-virus. De ziekte is besmettelijk. Maar hoe dat werkt en hoe sterk (aerosolen, de effecten van [hoeveel precies ?] afstand houden), is niet meer praktisch 100% zeker weten, maar ruim lager: zie het volgende aspect.

Intersubjectief wil zeggen dat we, om het zó te zeggen, 49 ± 48% zekerheid  hebben. Actueel (ik schrijf dit zaterdagavond) voorbeeld 1: Duitsland, Italië en Frankrijk willen het skiseizoen stilleggen om het oplaaien van de pandemie te voorkomen. Oostenrijk en Zwitserland zetten de hakken in de sneeuw. 2: Het persbericht van farmaceut AstraZeneca en de universiteit van Oxford riep de vorige week maandag al vragen op. Later deze week volgden de antwoorden en die lieten de hoop omslaan in twijfel en vertwijfeling. De onderbouwing van de resultaten van het vaccin, dat tot 90 procent bescherming zou bieden, bleek wetenschappelijk nogal onconventioneel. Sommigen noemden het ook wel een puinhoop.

Subjectief bij is ergens tussen 0,000 … 0001 en min … (kies zelf maar een getal) %. zekerheid; de kracht van het subjectieve eigen oordeel, laat zich door geen enkel getal uitdrukken. Ikzelf, om maar wat te noemen, weet 99,99% zeker dat ik me niet zal laten vaccineren. Ik heb destijds van nabij de paniek inzake de Mexicaanse griep meegemaakt, geloofde er toen al niks van en vertrouw nu de vaccinatie jubelgezangen nog minder. Het 00,01 % voorbehoud is voor het theoretische geval dat D66, Pia Dijstra en Bert Keizer inzake ‘voltooid leven’ links ingedaald worden en iedereen die zich niet laat vaccineren automatisch beschouwd zal worden als zijn of haar leven als voltooid te beschouwen: nrc.nl/nieuws/2017/12/15/er-ging-een-rilling-door-de-zaal

Hugo Verbrugh


Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.