Cultuuromslag of niet?

• Leo de Kleijn en Jacques la Croix debatteerden over gebiedsbestuur

De Rotterdamse deelgemeenten maken in maart 2014 plaats voor gebiedsbesturen. ‘Wij gaan de vrijwilligers ondersteunen die van die besturen een succes willen maken’, zegt SP-voorman in de gemeenteraad van Rotterdam Leo de Kleijn. CDA-deelraadslid in Kralingen- Crooswijk Jacques la Croix ziet kansen om te snoeien: ‘Er is een enorme wildgroei opgetreden. De deelgemeenten zijn een soort koninkrijkjes geworden.’

‘Ach’, mijmert Jacques la Croix, ‘ik kan het allemaal wel aardig relativeren. Ik zit sinds 1987 in de politiek en ik heb al heel wat bestuursmodellen zien komen en gaan. Iedere tijd vraagt om een eigen invulling. Nu is het blijkbaar tijd voor de gebiedsbesturen.’ De deelraadsnestor van Kralingen- Crooswijk tikt met zijn CDA-pen op een SPonderzetter – het interview is in de fractiekamer van de socialisten in het stadhuis. ‘De overgang biedt kansen, bijvoorbeeld om te snoeien in de begroting. De Kleijn vult aan: ‘Voortaan moet een budget verdiend worden. Men moet met een plan met voldoende draagvlak komen voordat men geld kan innen.’ Volgens de SP-leider is het creëren van draagvlak een absolute prioriteit. ‘Als je draagvlak hebt, hoef je niet meer bang te zijn over bevoegdheden. Als je draagvlak hebt, dán heb je pas echt iets te zeggen.’

Kan je bij gebiedbestuur spreken van een verbetering?
De Kleijn: ‘De door ons zo gehekelde deelgemeenten zijn in elk geval weg.’ De fractieleider van de SP in de Rotterdamse gemeenteraad zinspeelt er zelfs op met een eigen lijst mee te doen in de gebiedscommissieverkiezing voor Kralingen- Crooswijk. ‘We zien het liefst dat sleutelfiguren uit de wijk een prominente plek innemen op de kieslijsten. Die mensen weten wat er speelt in de buurt en kunnen gericht met initiatieven komen. Als zulke mensen zich niet aanmelden, komen we pas met eigen lijsten.’ Waar De Kleijn vertrouwen zegt te hebben in de kracht en deskundigheid van de bewoners, geeft La Croix aan dat deze sleutelfiguren wel degelijk aansturing nodig hebben. Hij uit dan ook zijn twijfels over het plan van de SP voor het aandragen van lijsten met onafhankelijke en niet-politieke mensen. La Croix: ‘Zulke mensen komen toch vooral met initiatieven die voor hun directe omgeving van belang zijn en hebben niet altijd voeling met het grote(re) belang. Ik zie meer heil in kwaliteitsbestuurders die een degelijk advies kunnen geven dat in de gemeenteraad niet nog eens dunnetjes overgedaan hoeft te worden.’

Dat gebeurt nu wel?
La Croix: ‘Jazeker gebeurt dat nu. Dat komt ook door die zogenaamde inspraakbijeenkomsten, die je beter informatiebijeenkomsten kunt noemen. Mensen denken inspraak te hebben, maar komen vaak bedrogen uit. Zij voelen zich dan niet serieus genomen en gaan zich afkeren van de politiek.’ De Kleijn: ‘Het is inderdaad soms tenenkrommend wat er in sommige deelraden gebeurt. Niet in Kralingen- Crooswijk’, lacht hij, ‘daar zitten goede mensen.’ Volgens De Kleijn kan er wat betreft burgerparticipatie nog veel meer. ‘Je moet de burger extra instrumenten geven om de betrokkenheid te vergroten, zoals het ‘terugroeprecht’ waarmee besluiten kunnen worden teruggestuurd naar de gebiedscommissies.’ De SP is ook groot voorstander van wijkreferenda. Volgens De Kleijn zorgen dergelijke instrumenten voor een cultuuromslag waarin de overheid écht luistert naar en meedenkt met de bewoners. La Croix: ‘Dat gaat natuurlijk niet werken, zo’n wijkreferendum. De burger komt alleen naar bestuurders toe als iets over zijn eigen straatje gaat, verder kan het hem weinig schelen. Bovendien kan het gemeentebestuur de uitkomst van zo’n referendum in de wind slaan als het van mening is dat het project, in het belang van de wijk of de stad, toch doorgang moet vinden.’ La Croix ziet liever een kundig bestuur dat goed onderbouwde adviezen kan geven en zelf contact met het gebied en haar bewoners houdt.’

Wat wordt uw inzet bij de raadsverkiezingen?
De Kleijn: ‘We moeten erop vooruit gaan en een positieve insteek kiezen, zeker in een tijd van grote bezuinigingen. Er moet volop ruimte worden geboden aan initiatieven van bewoners en het is belangrijk dat de politiek die initiatieven faciliteert. We moeten het nou eindelijk eens gaan waarmaken dat de betrokkenheid, zeggenschap en participatie van bewoners wordt vergroot. Daar ga ik me voor inzetten!’ La Croix: ‘Ik ben er vooral blij mee dat het schuiven met budgetten, omdat er weer eens een bezuiniging politiek verwerkt moet worden, is afgelopen. Het gaat nu om goede wijkplannen met een onderbouwd budget. Daardoor komt er meer aandacht voor de gebieden en haar bewoners. Het spel over de bestuursvorm is gespeeld. Het wordt een nieuwe situatie die we een kans moeten geven. We moeten niet meer achterom kijken, alleen nog maar vooruit!’

In aanloop naar de raadsverkiezingen en het verdwijnen van de deelgemeenten zal De Ster regelmatig berichten over de bestuursverandering in de serie Van deelraad naar gebiedsbestuur. Dit is de tweede aflevering.

Martijn Klerks & Joëlle Stapelkamp