‘Er was nogal wat te doen in Nederland, vorige week.’ Met die aanhef begon ik vorige week. Nu herhaal ik hem, want het is minstens even sterk geldig voor de week die we nu achter ons hebben. En ook deze week lijkt een grote kans aanwezig op verdere rumpus [= consternatie, gedoe, gelazer, deining]. Dat haal ik uit de...
Lees verder
Er was nogal wat te doen in Nederland, vorige week. Ik kies drie thema’s om te illustreren welk ‘teken des tijds’ ik meen te onderkennen in wat er gaande is. Van buiten af bezien hebben die drie thema’s niets met elkaar te maken, maar wie met een getraind geestesoog van binnenuit naar ze kijkt, zal de...
Lees verder
De Amerikaanse farma-gigant Mammon-Asklepia heeft vijf miljard dollar geïnvesteerd in een campagne om een nieuw vaccin dat ze ontwikkeld hebben populair te maken: een vaccin tegen nep-nieuws. Wie dat toegediend krijgt, kan daardoor onderscheiden wat in de media echt nieuws is en wat nep is. Het lijkt mij overbodig om te melden dat...
Lees verder
Vorige week schreef ik hier aan het slot van mij stukje hoe studenten psychologie in de EUR in het keuzevak Toegepaste WetenschapsFilosofie zelfstandig mogen kiezen wat ze willen leren en hoe ze zich zodoende gaan herinneren met welk doel ze in dit leven naar de universiteit gekomen zijn. Die speciale herinnering heet: anamnesis!...
Lees verder
Erasmus Universiteit, alma mater (= voedende moeder), hoe gaat het met u? Ik moet u bekennen: u baart me zorgen, en die zorgen gaan iedereen aan die geïnteresseerd is in kennis en wetenschap. Dit EUREKAWEEK-nummer van De Ster is een geschikt moment om even hardop over die zorgen dóór te denken. Met name één actuele trend baart mij...
Lees verder
Drie opmerkelijke momenten in de afgelopen weken brachten, helemaal onafhankelijk van elkaar, mij weer eens in het benul hoe taal een levend verschijnsel is. 1 Op ‘de één’ (= eerste pagina) van de NRC van 3 augustus stond een groot artikel over Concertgebouworkest-dirigent Daniele Gatti. In het citaat hieruit heb ik de...
Lees verder
Onlangs vonden, oh toeval, kort na elkaar in Nederland twee belangrijke filosofische gebeurtenissen plaats. De ene was in Amsterdam. Daar overleed Maarten van Nierop (1939-2018), emeritus hoogleraar in de filosofie van kunst en cultuur aan de universiteit aldaar. Hij ‘ademde een filosofische cultuur die op weg is te...
Lees verder
De tijden veranderen, wij veranderen met hen; dat is een oude wijsheid. Nieuw is misschien om te zeggen dat eigenlijk alles altijd alsmaar verandert. Ik gebruik de hoogzomerse komkommertijd om terug te kijken op enkele recente veranderingen. De afgelopen vier weken hebben we in drie verschillende rubrieken geschiedenis geschreven....
Lees verder
Dit wordt een moeilijk stukje. Ik voel nu al aankomen dat het vol met politiek en anderszins incorrecte oordelen en beweringen zal zitten. Om het leesbaar te houden, zal ik er enige jokkernij in vlechten. En om zoveel mogelijk lezers zo goed mogelijk bij de les te houden, zal ik wat ik zeggen wil, over een breed palet uitsmeren....
Lees verder
Vorige week schreef ik hier over een boek dat ik in één adem uitgelezen had [desteronline.nl/een-unieke-ziektegeschiedenis]. Ik illustreerde één aspect ervan aan twee plaatjes, waarvan er één niet was afgedrukt. Deze week gaat het ook weer over een boek en twee plaatjes. Of, liever, het gaat eigenlijk over twee boeken en veel, zeer...
Lees verder
Verhalen van patiënten over hun ziekte zijn ongeveer een halve eeuw geleden populair gaan worden. Er is een speciale reden waarom ik mij dat goed herinner. In de tijd dat ik zelf geneeskunde studeerde, waren hoegenaamd nooit zulke verhalen in de media verschenen. Dat begon pas in het begin van de jaren ’70. Zo herinner ik...
Lees verder
Onlangs werd ik voor de ingang van de supermarkt aangesproken door een jongmens die me vroeg of hij me een vraag mocht stellen. Het mocht. De vraag was: ‘Ik doe een enquête voor het … [hij noemde de naam van een bekend Rotterdams sociaal-wetenschappelijk onderzoekbureau] en heb nu déze vraag aan u: “Als u één woord zou...
Lees verder
Al een paar weken gaat het hier over FinTech en daaromtrent: de vraag in hoeverre robots niet alleen kunnen denken maar ook moreel verantwoorde beslissingen kunnen nemen over geldkwesties: desteronline.nl/kan-een-robot-een-erectie-krijgen, desteronline.nl/herkent-de-robot-ironie en desteronline.nl/kunnen-robots-denken Deze week is...
Lees verder
Ik ga nog even door op wat vorige weken aan de orde was. Toen ging het over vragen zoals ‘Kunnen robots morele oordelen vellen?’ De inspiratie voor de ietwat provocatieve vraag die ik nu stel is me aangereikt door Ger Groot. In zijn column van 13 juni in Trouw stelt hij: ‘Fysieke schoonheid is alleen vast te...
Lees verder
Vorige week ging het over Fintech, het geheel van de innovatieve financiële producten en diensten die de manier waarop we met geld omgaan digitaliseert, met name over ontwikkelingen daarin die tot morele dilemma’s kunnen leiden. Over de problemen die dat kan geven, schreef ik ruim vier jaar geleden, op 4 februari 2014. Ik citeer...
Lees verder
Over die vraag hoor en lees je vaak. Mijn indruk is dat de meeste deskundigen die vraag bevestigend beantwoorden. Ik vermoed dat nadere analyse van de manier waarop de deskundigen tot hun oordeel komen aan het licht zou brengen dat zij ‘denken’ definiëren als datgene wat robots doen zodat hun oordeel automatisch (!)...
Lees verder
In de afgelopen maanden heb ik vele malen hier geschreven over ‘Voltooid Leven’: het idee dat mensen die menen dat hun leven voltooid is, geholpen moeten kunnen worden om de daad bij die mening te voegen. Zie desteronline.nl/de-bert-keizer-memorial-meeting...
Lees verder
‘In veel opzichten kan het verhaal van de moderne geneeskunde als een succesverhaal worden beschouwd. … De discussie over daaraan verbonden financiële, maatschappelijke of ethische aspecten laten we hier verder rusten. … ‘ Dat schrijft Koo van der Wal, een van de redacteuren van het recent verschenen boek ‘Denken...
Lees verder
Doe-het-zelf-boeken met regels voor beter leven zijn niet aan mij besteed. Ik sta ambivalent tegenover regels, ook al weet ik dat ze goed voor me zijn. … .Waarom zou ik volgens iemand anders’ regels beoordeeld moeten worden? Deze aanhef hierboven is fout. Ik had na de eerste zin aanhalingstekens moeten zetten, en die twee volgende...
Lees verder
‘De tijd ontglijdt ons, en stilletjes worden wij met de jaren ouder, en de dagen ontvluchten ons doordat ze niet door een teugel in bedwang gehouden worden.’ Dat leert een oude zegswijze waarvan de herkomst voor mij in de nacht der tijden verdwenen is. Ik moest er vorige week vaak aan terugdenken, want het was allemaal...
Lees verder
‘Er was eens … – een verhaal!’ … Nee, zó begint geen enkel verhaal – althans geen enkel mij bekend verhaal. Of misschien wel, toch? Ik ga terug naar het begin van alles … Nee, ik ga niet terug naar de zogenaamde oerknal, de ‘Big Bang’ . Dat is een verhaal van niks, want dat gaat van ‘Er was eens...
Lees verder
Vorige week over schreef ik hier weer eens over mijn favoriete thema: “Reïncarnatie (?)”; zie desteronline.nl/waarheid-en-fantasie-in-de-herinnering. De conclusie liep vast in drie vraagtekens. Dat schiet dus niet op. Om toch verder te komen doe ik nog een stap verder terug en verwijs naar wat ik twee weken geleden schreef. Dat...
Lees verder
Aanstaande donderdag is op NPO 3 om 20.55 uur de tweede aflevering van de nieuwe vierdelige VPRO-serie Nicolaas op oorlogspad. Nicolaas Veul (34 jr.), programmamaker, bekend van onder andere programma’s over emancipatie van homo’s, wil hiermee meer bewustwording creëren bij jonge mensen over wat oorlog eigenlijk is, wat...
Lees verder
‘Er was eens …’, zo beginnen van oudsher sprookjes. En ze worden van oudsher doorverteld, tot en met vandaag de dag. Kennelijk leeft in sprookjes wijsheid: waarom zouden we anders alsmaar blijven doorvertellen? Sprookjes zijn niet de enige vorm waarin oude wijsheid doorgegeven en opnieuw verteld wordt. Eigenlijk,...
Lees verder
Vorige week had ik hier een ietwat kafkaësk verhaal over hoe ik meta-post-parapsychologisch communiceer met mijn muis: desteronline.nl/category/columns/hugo-verbrugh/ Deze week krijgt dat een onversneden serieus vervolg. Het verhaal begon ooit, een tijdje geleden, toen mijn computer verouderd begon te lijken en ik een nieuwe kreeg....
Lees verder
Ergens in de tweede helft van de vorige eeuw verscheen nieuw woord in de taal: de ‘paardenfluisteraar’. Het kwam uit Amerika. Daar had een man genaamd Marvin Earl (“Monty”) Roberts (* 1935) geleerd om non-verbaal en absoluut geweldloos paarden te trainen. Hij werd er beroemd mee. In 2010 verscheen als...
Lees verder
Als ik de serieuze media mag geloven, en dat ben ik geneigd voorzichtig echt te doen, hebben tussen 10 en 15 miljoen stemgerechtigde burgers zich de laatste weken met toenemende heftigheid voorbereid om a.s. woensdag te gaan stemmen. Zelf heb ik al die tijd heen en weer gezwalkt tussen de twee mogelijke antwoorden op de vraag of ik...
Lees verder
In 2016 publiceerde de kinderarts Charles de Monchy (1924-1914) bij uitgeverij De Driehoek een klein boekje (96 blz.) onder de titel ‘De derde revolutie in de geneeskunde’; zijn vriend Koo van der Wal, emeritus hoogleraar wijsbegeerte had de tekst bezorgd en ingeleid. In het boekje stelt De Monchy dat wij thans een...
Lees verder
