Volgende week begin ik weer aan mijn jaarlijkse keuzevak Toegepaste WetenschapsFilosofie voor derdejaars studenten psychologie aan de EUR. Voor de tweede keer is het een groepje internationale studenten, dus het gaat in het Engels. De recente berichten en commentaren over onderwijs aan onze universiteiten in het Engels heb ik dan...
Lees verder
Daniel Dennett (* 1942) is een Amerikaanse filosoof annex neurowetenschapper die in de laatste jaren van de vorige eeuw wereldberoemd is geworden door populaire boeken over zijn vakgebied. Ook is hij actief belijdend atheïst. Vorige maand mocht hij een eredoctoraat in ontvangst nemen aan de vroeger ‘Katholieke’...
Lees verder
Vorige week ging het hier over een, eigenlijk twee nogal heftige onderwerpen: een uitvaart-bijeenkomst voor en met een dierbare overledene en een tot op een bloederige foto fysiek zichtbare kwetsuur die uw Stercolumnist in het kielzog van die bijeenkomst in de buurt van zijn linkeroog had opgelopen:...
Lees verder
‘Straks dus een dubbel jubileum: tachtig jaar uitgeverij Donker en tachtig jaar Willem Donker. Denkt hij wel eens aan stoppen?’, schreef de NRC 22 februari van dit jaar in een meer dan paginagroot artikel over de Rotterdamse uitgever Willem Donker (1938-2018). ‘Ach, ik kachel nog wel een poosje door, denk...
Lees verder
Vorige week heb ik hier mooi uitgepakt over het boek ‘Bordjes duiken’ van Alexander Rinnooy Kan. Dat vind ik althans zelf, maar het onderwerp verdiende het! En het boek sindsdien herlezend en herlezend, ga ik het zó mooi vinden dat ik het nog lang niet uit heb en er opnieuw over begin. Ik ben ook niet de enige die het...
Lees verder
Vorige week stond op De Ster Online een mooi bericht van de Sterredacteur over de avond die de Kralingse Boekhandel Amesz 27 september had georganiseerd met Alexander Rinnooy Kan, auteur van het boek ‘Bordjes duiken – Ervaringen van een optimist’. Via desteronline.nl/alexander-voor-t-eerst-in-pro-rege is het na te lezen...
Lees verder
Aanstaande zaterdag, 6 oktober, is het Dag van de Wilsverklaring van de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie. ‘De NVVE zal in alle 12 provinciehoofdsteden aanwezig zijn met een Informatiepunt Wilsverklaringen’, lees ik op hun site nvve.nl/dag-van-de-wilsverklaring. De term staat niet op de site, maar...
Lees verder
Op De Ster Online van vorige week schreef ik hier over het gevaar dat grote aantallen kinderen tegenwoordig niet meer de kans krijgen een taal te leren op de manier waarop alle nieuwe mensenkinderen sinds Adam en Eva hun moedertaal hebben leren spreken desteronline.nl/mij-spreekt-de-appel-een-tale. Via een curieuze omweg kwam...
Lees verder
‘Er was nogal wat te doen in Nederland, vorige week.’ Met die aanhef begon ik vorige week. Nu herhaal ik hem, want het is minstens even sterk geldig voor de week die we nu achter ons hebben. En ook deze week lijkt een grote kans aanwezig op verdere rumpus [= consternatie, gedoe, gelazer, deining]. Dat haal ik uit de...
Lees verder
Er was nogal wat te doen in Nederland, vorige week. Ik kies drie thema’s om te illustreren welk ‘teken des tijds’ ik meen te onderkennen in wat er gaande is. Van buiten af bezien hebben die drie thema’s niets met elkaar te maken, maar wie met een getraind geestesoog van binnenuit naar ze kijkt, zal de...
Lees verder
De Amerikaanse farma-gigant Mammon-Asklepia heeft vijf miljard dollar geïnvesteerd in een campagne om een nieuw vaccin dat ze ontwikkeld hebben populair te maken: een vaccin tegen nep-nieuws. Wie dat toegediend krijgt, kan daardoor onderscheiden wat in de media echt nieuws is en wat nep is. Het lijkt mij overbodig om te melden dat...
Lees verder
Vorige week schreef ik hier aan het slot van mij stukje hoe studenten psychologie in de EUR in het keuzevak Toegepaste WetenschapsFilosofie zelfstandig mogen kiezen wat ze willen leren en hoe ze zich zodoende gaan herinneren met welk doel ze in dit leven naar de universiteit gekomen zijn. Die speciale herinnering heet: anamnesis!...
Lees verder
Erasmus Universiteit, alma mater (= voedende moeder), hoe gaat het met u? Ik moet u bekennen: u baart me zorgen, en die zorgen gaan iedereen aan die geïnteresseerd is in kennis en wetenschap. Dit EUREKAWEEK-nummer van De Ster is een geschikt moment om even hardop over die zorgen dóór te denken. Met name één actuele trend baart mij...
Lees verder
Drie opmerkelijke momenten in de afgelopen weken brachten, helemaal onafhankelijk van elkaar, mij weer eens in het benul hoe taal een levend verschijnsel is. 1 Op ‘de één’ (= eerste pagina) van de NRC van 3 augustus stond een groot artikel over Concertgebouworkest-dirigent Daniele Gatti. In het citaat hieruit heb ik de...
Lees verder
Onlangs vonden, oh toeval, kort na elkaar in Nederland twee belangrijke filosofische gebeurtenissen plaats. De ene was in Amsterdam. Daar overleed Maarten van Nierop (1939-2018), emeritus hoogleraar in de filosofie van kunst en cultuur aan de universiteit aldaar. Hij ‘ademde een filosofische cultuur die op weg is te...
Lees verder
De tijden veranderen, wij veranderen met hen; dat is een oude wijsheid. Nieuw is misschien om te zeggen dat eigenlijk alles altijd alsmaar verandert. Ik gebruik de hoogzomerse komkommertijd om terug te kijken op enkele recente veranderingen. De afgelopen vier weken hebben we in drie verschillende rubrieken geschiedenis geschreven....
Lees verder
Dit wordt een moeilijk stukje. Ik voel nu al aankomen dat het vol met politiek en anderszins incorrecte oordelen en beweringen zal zitten. Om het leesbaar te houden, zal ik er enige jokkernij in vlechten. En om zoveel mogelijk lezers zo goed mogelijk bij de les te houden, zal ik wat ik zeggen wil, over een breed palet uitsmeren....
Lees verder
Vorige week schreef ik hier over een boek dat ik in één adem uitgelezen had [desteronline.nl/een-unieke-ziektegeschiedenis]. Ik illustreerde één aspect ervan aan twee plaatjes, waarvan er één niet was afgedrukt. Deze week gaat het ook weer over een boek en twee plaatjes. Of, liever, het gaat eigenlijk over twee boeken en veel, zeer...
Lees verder
Verhalen van patiënten over hun ziekte zijn ongeveer een halve eeuw geleden populair gaan worden. Er is een speciale reden waarom ik mij dat goed herinner. In de tijd dat ik zelf geneeskunde studeerde, waren hoegenaamd nooit zulke verhalen in de media verschenen. Dat begon pas in het begin van de jaren ’70. Zo herinner ik...
Lees verder
Onlangs werd ik voor de ingang van de supermarkt aangesproken door een jongmens die me vroeg of hij me een vraag mocht stellen. Het mocht. De vraag was: ‘Ik doe een enquête voor het … [hij noemde de naam van een bekend Rotterdams sociaal-wetenschappelijk onderzoekbureau] en heb nu déze vraag aan u: “Als u één woord zou...
Lees verder
Al een paar weken gaat het hier over FinTech en daaromtrent: de vraag in hoeverre robots niet alleen kunnen denken maar ook moreel verantwoorde beslissingen kunnen nemen over geldkwesties: desteronline.nl/kan-een-robot-een-erectie-krijgen, desteronline.nl/herkent-de-robot-ironie en desteronline.nl/kunnen-robots-denken Deze week is...
Lees verder
Ik ga nog even door op wat vorige weken aan de orde was. Toen ging het over vragen zoals ‘Kunnen robots morele oordelen vellen?’ De inspiratie voor de ietwat provocatieve vraag die ik nu stel is me aangereikt door Ger Groot. In zijn column van 13 juni in Trouw stelt hij: ‘Fysieke schoonheid is alleen vast te...
Lees verder
Vorige week ging het over Fintech, het geheel van de innovatieve financiële producten en diensten die de manier waarop we met geld omgaan digitaliseert, met name over ontwikkelingen daarin die tot morele dilemma’s kunnen leiden. Over de problemen die dat kan geven, schreef ik ruim vier jaar geleden, op 4 februari 2014. Ik citeer...
Lees verder
Over die vraag hoor en lees je vaak. Mijn indruk is dat de meeste deskundigen die vraag bevestigend beantwoorden. Ik vermoed dat nadere analyse van de manier waarop de deskundigen tot hun oordeel komen aan het licht zou brengen dat zij ‘denken’ definiëren als datgene wat robots doen zodat hun oordeel automatisch (!)...
Lees verder
In de afgelopen maanden heb ik vele malen hier geschreven over ‘Voltooid Leven’: het idee dat mensen die menen dat hun leven voltooid is, geholpen moeten kunnen worden om de daad bij die mening te voegen. Zie desteronline.nl/de-bert-keizer-memorial-meeting...
Lees verder
‘In veel opzichten kan het verhaal van de moderne geneeskunde als een succesverhaal worden beschouwd. … De discussie over daaraan verbonden financiële, maatschappelijke of ethische aspecten laten we hier verder rusten. … ‘ Dat schrijft Koo van der Wal, een van de redacteuren van het recent verschenen boek ‘Denken...
Lees verder
Doe-het-zelf-boeken met regels voor beter leven zijn niet aan mij besteed. Ik sta ambivalent tegenover regels, ook al weet ik dat ze goed voor me zijn. … .Waarom zou ik volgens iemand anders’ regels beoordeeld moeten worden? Deze aanhef hierboven is fout. Ik had na de eerste zin aanhalingstekens moeten zetten, en die twee volgende...
Lees verder
‘De tijd ontglijdt ons, en stilletjes worden wij met de jaren ouder, en de dagen ontvluchten ons doordat ze niet door een teugel in bedwang gehouden worden.’ Dat leert een oude zegswijze waarvan de herkomst voor mij in de nacht der tijden verdwenen is. Ik moest er vorige week vaak aan terugdenken, want het was allemaal...
Lees verder
