Het Nederlandse politieke landschap is afgelopen week in een ongekend tempo veranderd. Als het niet zo ontoelaatbaar racistisch was, zou je bijna gaan denken aan het liedje over de ‘Tien kleine negertjes’.
(Even terzijde: Het liedje werd oorspronkelijk in 1868 in Amerika uitgebracht als Ten Little Injuns, waarin indianen de hoofdrol speelden, en kwam een jaar later als ‘Ten Little Niggers’ uit. Het liedje werd naast bladmuziek uitgebracht als kinderprentenboek. Via Engeland en Duitsland verspreidde het boek zich in veel Europese landen. De oudst bekende Nederlandstalige editie is ‘Tien kleine nikkertjes’ uit 1877. Het is sindsdien vele malen opgenomen in bundels. Op het liedje zijn een misdaadroman uit 1939 van Agatha Christie en een film gebaseerd. Op basis van het oorspronkelijke rijm zijn varianten uitgebracht waarbij soldaatjes, biggetjes, vogels, hondjes of fictieve figuren de hoofdrol spelen. Het gebruik van het woord negertje is vanwege negatieve associaties eind 20e eeuw ter discussie komen te staan. Daarnaast verdwijnen in bepaalde varianten de negertjes door onmatigheid waardoor een stereotypering wordt neergezet van onbeheerste lusten en driften. Deze historische feiten roepen mooi de vraag op of hierbij wel of geen sprake is van mondiaal cultureel erfgoed. Dus terwijl ik dit stukje schrijf, afgelopen weekeinde, vraag ik me af of er dinsdag niet al wéér een minister of Kamerlid de pijp aan Maarten zal hebben gegeven.)
Een heel andere vraag is natuurlijk hoe het politieke landschap er op woensdagavond 22 november aanstaande zal uitzien. De aartspessimist in mij heeft daar een duidelijk beeld van. BBBB (= Boeren, Burgers en Buitenlui Beweging) en VVD samen hebben ruim 50% van de stemmen, alle andere partijen maximaal één procent, dus de kabinetsformatie zal een eitje zijn. Een vraag die wel nog zal leven, is wat Caroline van der Plas zal willen. ‘De nieuwe premier voor binnenlandse zaken worden, met een premier voor buitenlandse zaken erbij. Dat lijkt Caroline van der Plas wel wat …’, las ik dezer dagen. “Ik vind dat Nederland iemand nodig heeft die niet steeds aan de gang is met Washington of Indonesië of bij het World Economic Forum zit”, zegt ze. Een binnenlandse premier voor ‘een wederopbouw van de samenleving’, die wat doet tegen bijvoorbeeld de tweedeling en verharding. … Een land besturen lijkt niet zo moeilijk, als je Van der Plas hoort praten. Nederlanders zijn „gewone mensen met heel gewone wensen”, zei ze deze week tijdens het Kamerdebat. Ze willen een huis, een baan, goede zorg, een buurtbus, en af en toe op vakantie, BBQ’en en een biertje in de sportkantine. Hoog tijd voor een nieuw kabinet dat zo’n ongecompliceerd land niet ‘overspoelt’ met regels en verplichtingen, zei Van der Plas.
Uit een ander krantenartikel haal ik: ‘De BBB wil vooral niet fel, maar “authentiek en professioneel” overkomen, … . “Doe gewoon, wees positief” en “geen spatjes”: dat is Brabants voor „geen kapsones”’, twitterde Van der Plas … BBB-lid Heleen Zijlstra, voormalig melkveehoudster, is fan van Van der Plas. “Wat ik van veel mensen terughoor: als Caroline wat zegt, dan snap ik het ineens. En als je Caroline wat vraagt, krijg je gewoon antwoord. Geen wollige verhalen, waar eigenlijk geen antwoord in zit. Daar zouden politici in Den Haag een voorbeeld aan moeten nemen.”
Die laatste alinea is fascinerend. Ja, ook ik snap het nu ineens. … als je Caroline wat vraagt, krijg je gewoon antwoord, … Nederlanders zijn ‘gewone mensen met heel gewone wensen’ … Oftewel weg met de biodiversiteit en andere ‘wollige verhalen, waar eigenlijk geen antwoord in zit’.
Lientje is helemaal het type van de hoofdpersoon van deze anekdote: Bij de parachutistenbrigade van de inlichtingendienst van een internationale militaire macht solliciteren drie meisjes (GB, F en USA). ‘Wat zou je doen wanneer je per ongeluk als enige vrouw terechtkwam op een eiland met verder alleen een compagnie mariniers die daar al een hele tijd zitten te wachten tot ze weg kunnen?’, vraagt de voorzitter van de sollicitatie-commissie aan het Engelse meisje. ‘Dat zou mijn eer te na zijn; ik zou een van mijn suicide-pills nemen’, antwoordt ze. ‘Ik zou me onder bescherming van de sterkste man stellen’, zegt het Franse meisje. ‘En jij?’, vraagt de voorzitter aan het Amerikaanse meisje, ‘hoe zou jij dat probleem oplossen?’. ‘Problem?’, antwoordt die; ‘what do you mean problem? I don’t see any problem‘.
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
Goede dag, heer Verbrugh, zeer knap dat u op de leeftijd van bijna 86 jaar nog steeds schrijft, en goed schrijft ook. Ik heb dit stuk met veel interesse en plezier gelezen.
Vriendelijke groet,
Ridzerd van Dijk