In heel Nederland organiseren vrijwilligers maandelijks een Alzheimer Café voor mensen met dementie, partners, familie, zorgverleners en andere belangstellenden. Daar delen bezoekers praktische informatie en worden ervaringen uitgewisseld over het dagelijkse leven met dementie. Het is een plek van samenkomst; om mooie en verdrietige momenten met elkaar te delen.

Voor het Alzheimer Café In Verpleeghuis Pniël in Kralingen afgelopen maandagavond 6 november, was hoogleraar neurologie aan het VUmc en directeur Alzheimer Centrum Amsterdam Philip Scheltens uitgenodigd. Voor de pauze werd hij geïnterviewd door Harriëtte Burger van het maatschappelijk werk Lelie zorggroep. Haar vragen gingen uiteraard over de oorzaak en symptomen van dementie (de ziekte van Alzheimer is daar overigens niet de enige oorzaak van) en de behandeling.

Experimentele therapie
Philip Scheltens vertelde dat men al 15 jaar aan de ziekte kan lijden vóórdat de symptomen er zijn. Constatering daarvan kan tegenwoordig door onderzoek van het hersenvocht. Er worden dan nl. ‘verkeerde eiwitten’ aangetroffen. Het DNA van mensen op hoge leeftijd die niet aan dementie lijden, is vergeleken met het DNA van mensen die daar wel aan lijden. Dat heeft geleid tot een experimentele therapie om het proces bij mensen die lijden aan erfelijke dementie op jongere leeftijd, waarbij de ziekte nog niet tot uiting is gekomen, op tijd te stoppen. De uitkomst van deze experimentele behandeling is nog ongewis. Maar als die succes heeft, is dat een eerste doorbraak.

Doodsoorzaak nr. 1
Ofschoon de conditie van de hersenen beter is dan 20 jaar geleden (over het algemeen door een gezondere leefstijl), zal het aantal mensen dat aan dementie gaat lijden groter worden omdat men ouder wordt dan vroeger. De ziekte van Alzheimer is thans doodsoorzaak nr. 1. Vrouwen hebben een grotere kans op dementie omdat ze overwegend ouder worden dan mannen.

Praat erover!
Dringend advies van de Amsterdamse neuroloog: praat erover! Hij bedoelt natuurlijk in de eerste plaats met de huisarts. Het gaat dan om verschijnselen van extreme vergeetachtigheid en/of verlies van oriëntatievermogen. (je bent de weg naar huis kwijt). De huisarts kan dan verwijzen naar een zgn. geheugenpoli. Daar kan worden vastgesteld of het wel of niet dementie is.

Philip Scheltens | Klik voor groot

Levenswerk
Al meer dan een eeuw geleden werd dementie voor ’t eerst gediagnosticeerd, door de Duitse arts Alzheimer en er is nog steeds geen therapie. Immers de het succes van de experimentele behandeling staat nog allerminst vast. Philip Scheltens heeft er zijn levenswerk van gemaakt en is zeer terughoudend. Behandeling van de hersenen is zeer moeilijk, in vergelijking met die van andere organen.

Eiwitprobleem
Mensen die lijden aan dementie hebben een ‘eiwitprobleem’. Bij hen worden in de hersenen ‘amyloïde plaques’ aangetroffen, waarvan overigens nog niet duidelijk is of die het gevolg of de oorzaak zijn. Ook kunnen de hersenen aangetast worden door een teveel het zgn. tau-eiwit.

Marihuana
Na pauze kwamen de vragen. Heeft dementie er een virale oorzaak? Wilde een toehoorder weten. Misschien een bacteriologische oorzaak, een infectie dus, was het antwoord van de Amsterdamse neuroloog. En dat is in onderzoek. Heeft het gebruik van marihuana een gunstige invloed? Subiet antwoord: nee! Hoe verklein je de kans op dementie? Antwoord: door tussen je 50ste en 60ste levensjaar gezond te leven is goed voor na je 80ste levensjaar. Voorts is de inname van vetzuren (visolie) en vitamine B12 aan te bevelen.

Als je geboren wordt heb je al je hersencellen al. Het aantal neemt daarna af. Van belang is het aantal hersenverbindingen. Dàt kan je zelf bevorderen door je hersenen aan het werk te zetten. Ga bridgen! (ofzo) Over het algemeen lijden mensen die hoger zijn opgeleid minder aan dementie.

Elk mens zit anders in elkaar. De ontvankelijkheid voor dementie varieert maar kan worden ‘getriggerd’ door een heftige gebeurtenis, fysiek of mentaal. Kan een mantelzorger door overbelasting (niet ongebruikelijk) dement worden? Antwoord: Neem een dagje vrij!

Alzheimer sokken
1 op de 5 mensen krijgt Alzheimer of een andere vorm van dementie. Toch wordt er te weinig over gesproken. Door de ‘Alzheimer socks’ te kopen kan Alzheimer bespreekbaar gemaakt worden. De twee verschillende sokken symboliseren de verwarring waarmee mensen met Alzheimer of een andere vorm van dementie mee te maken hebben. De winst komt volledig ten goede aan Alzheimer onderzoek aan het VUmc Alelzheimercentrum. Zie: https://alzheimersocks.nl

Dinsdagavond 7 november was Philip Scheltens op tv te gast bij Pauw. Een informatieve en ontroerende uitzending. Zie: tvblik.nl/pauw/8-november-2017

Het volgende Alzheimer Café zal zijn op maandagavond 4 december, in zorginstelling Hoppesteyn, Boezemsingel 100 in Rotterdam-Crooswijk. Aanvang: 19.00 uur.