Noodweer
Eind juni leidde hevige regenval tot wateroverlast in Kralingen en Crooswijk, met een hoogtepunt op 23 juni. De heer Rietberg, 81 jaar, gepensioneerd advocaat aan de Hoflaan, constateerde dat de kelders van diverse woningen in zijn straat waren ondergelopen. Hij belde de redactie van De Ster van Kralingen met de vraag: kan het onderlopen van kelders worden voorkomen wanneer het waterschap, afgaande op de weersverwachting, preventief gaat malen?
Het waterbeheer in Rotterdam gebeurt door het hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard. Het hoogheemraadschap beheert het systeem van watergangen, boezems, stuwen, gemalen en inlaten in het beheersgebied waaronder Kralingen en Crooswijk vallen. Het hoogheemraadschap zorgt voor een goed waterpeil in sloten en plassen door in natte perioden water af te voeren en in droge perioden aan te voeren d.m.v. gemalen die water verplaatsen door te pompen.
Waterbergingen
‘Dat doen we preventief’, zegt Lennard Vroegindeweij persvoorlichter bij het hoogheemraadschap. ‘Afgaande op het weer kunnen we gemalen inzetten om de waterpeilen in de watergangen te verlagen om zo ruimte te creëren in ons watersysteem. Het overtollige regenwater vangen we tijdelijk op in waterbergingen in de stad. Bijvoorbeeld op het Benthemplein en in de berging van de museumparkgarage. Zo ontstaat er ruimte om bij hevige regenval het hemelwater tijdelijk op te vangen.’
Maar als er al preventief gemaald wordt, mist het waterschap dan simpelweg de capaciteit om, bij noodweer, overstromingen van huizen, tuinen en kelders te voorkomen?
Riolen
Nadine Sparrius, communicatie-adviseur bij het hoogheemraadschap, zegt hierover: ‘Het is een misvatting dat het waterschap het overstromen van kelders kan voorkomen door pro-actieve bemaling, omdat de wateroverlast het gevolg is van het overstromen van riolen. In eerste instantie verdwijnt regenwater in straatputten en komt in het rioleringssysteem terecht. Bij hevige regenval kan de riolering het water niet snel genoeg verwerken. Het stroomt de straat weer op, zorgt voor stankoverlast of voor het onderlopen van kelders. Het waterschap zuivert het rioolwater in de afvalwaterzuiveringsinstallatie bij de Van Brienenoordbrug, maar de aanleg van rioleringen wordt gedaan door de gemeente. Natuurlijk werkt het waterschap zoveel mogelijk samen met de gemeente om de problematiek achter deze riooloverstorten aan te pakken.’
Frederiksplein
Een voorbeeld van de samenwerking is de aanleg van waterbergingen in de stad, een soort parkeerplaatsen voor water. In de Agniesebuurt is met de aanleg van het waterplein Benthemplein al een grootschalige maatregel tegen wateroverlast uitgevoerd en momenteel wordt in Crooswijk op het Frederiksplein een waterplein voor overtollig regenwater gebouwd. De komende jaren worden de buurten verder klimaatbestendig gemaakt. Gemeente en hoogheemraadschap passen daarvoor ook de riolering en straten aan. Er komen nieuwe rioolbuizen voor alleen het vuile afvalwater uit de huizen en andere gebouwen. Het hemelwater wordt wordt apart naar het oppervlaktewater geleid. Op sommige plekken worden de straten aangepast met waterdoorlatende tegels. Deze laten het regenwater door zodat het kan infiltreren in de bodem. ‘Ook zoeken we naar mogelijkheden om regenwater tijdelijk op te vangen op daken en in tuinen. Zo wordt tegengegaan dat het riool bij zware regenbuien overstroomt. Maar er zijn talloze middelen mogelijk om de situatie te verbeteren. De gemeente kan bijvoorbeeld op sommige plekken zorgen voor oplopende stoepranden, zodat straten niet aflopen naar de kelders van woningen.’
Zandzakken
Dus zowel waterschap als de gemeente kunnen niet voorkomen dat kelders overstromen? ‘Nou ja, we zijn er nog lang niet’, zegt Sparrius, ‘in het stedelijk gebied is er te weinig ruimte om de capaciteit van het rioleringssysteem te vergroten en het vervangen van het bestaande systeem is erg kostbaar. Maar we komen er wel, als alle oplossingen worden benut. Daarbij hoort oplossingsgerichtheid van de buurtbewoners. Denk bijvoorbeeld aan een regenton en een tuin zonder tegels die water opneemt. Wanneer het hard gaat regenen kunnen de mensen die hiervan al overlast hebben ervaren, voortaan preventief een aantal zandzakken voor hun kelderdeur leggen.’
Bidden
In de maand juni viel gemiddeld 118 mm water in Nederland. Twee keer de normale hoeveelheid voor deze maand, met recordmetingen in Zuidoost Nederland (bron: KNMI). Dit zou het gevolg zijn van een stijging van de gemiddelde temperatuur en de hogere luchtvochtigheid. De verwachting is dat we meer van ditzelfde weer in de toekomst krijgen, zeggen zowel Sparrius als Vroegindeweij. ‘We kunnen bidden voor minder hemelwater’, oppert Vroegindeweij. Hij doelt hiermee waarschijnlijk op het gegeven dat de natuur oprukt en dat er nog geen pasklare oplossingen liggen om dat op te vangen. Het is een kwestie van noodweer. Zal menselijke inventiviteit kunnen voorkomen dat de Hoflaan, Kralingen en Rotterdam in een moeras veranderen? Voor de heer Rietberg en velen is dit een verhaal dat moet worden vervolgd.
Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard: www.schielandendekrimpenerwaard.nl
Joris Zee
Naschrift redactie: het lijkt voor de hand te liggen dat bij veel regenwater in korte tijd, het grondwaterpeil stijgt. Daarover kunt u lezen op rotterdam.nl/grondwater_hoe_zit_dat_eigenlijk en nl.wikipedia.org/wiki/Grondwater.
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
[wysija_form id=”1″]
recent commentaar