In de afgelopen tijd zijn minstens drie boeken verschenen met ‘de slaapwandelaars’ in hun titel. Altijd was dat begrip overdrachtelijk bedoeld. Het ging in alle drie gevallen over grote collectieven in de Europese geschiedenis die hun benul op nul gezet hadden.
Een daarvan was de RK Kerk. Die had tot 1820 niet begrepen dat het werk van Copernicus en anderen, medio 16e eeuw, ‘de aarde draait om de zon en niet andersom’, gewoon een wetenschappelijk feit was, en had het boek tot begin 19e eeuw op de lijst van boeken gezet die katholieken niet mochten lezen.
De beide anderen gingen over de Eerste Wereldoorlog. Die was volgens de auteurs ontstaan omdat alle betrokken regeringen hun bewustzijn grotendeels uitgedoofd hadden. De Britse minister van buitenlandse zaken was een van de weinigen die dat dóór had. Wikipedia schrijft: ‘Grey’s memoirs Twenty-Five Years 1892–1916 mention the remark as being made on 3 August 1914: A friend came to see me on one of the evenings of the last week — he thinks it was on Monday, August 3rd. We were standing at a window of my room in the Foreign Office. It was getting dusk, and the lamps were being lit in the space below on which we were looking. My friend recalls that I remarked on this with the words: “The lamps are going out all over Europe, we shall not see them lit again in our life-time.”‘
Vorige week woensdag brak in Nederland opeens een nieuwe, nog onbekende variant uit van het somnambulisme – en nu niet metaforisch maar als concreet medisch-psychologische aandoening:
Slaapwandelen – somnambulisme ‘= rondwandelen terwijl men slaapt en waarbij het lijkt of men wakker is. Het slaapwandelen geschiedt meestal in een halfbewuste toestand, waarin men zich wel bewust is van het eigen lichaam, maar de omgeving waarin men is, (gedeeltelijk) droomt, of via een droombewustzijn waarneemt. Slaapwandelen heeft de volgende kenmerken: (1) Hersen- en hartactiviteit veranderen niet noemenswaardig voorafgaand aan het slaapwandelen. Slechts bij het slaapwandelen zelf treedt verhoogde activiteit op. (2) Meestal zijn de ogen van de slaapwandelaar tijdens zijn nachtelijke escapades gewoon open. De pupillen zijn verwijd en meestal staart de slaapwandelaar glazig voor zich uit. (3) Praten, zomaar of in reactie op anderen, is niet ongewoon, hoewel het gesprokene over het algemeen niet coherent is. (4) Desoriëntatie wanneer de slaapwandelaar wakker wordt, die enkele minuten kan duren. (5) Amnesie: vooral kinderen herinneren zich achteraf niet dat ze geslaapwandeld hebben. Sommige volwassenen kunnen het zich soms wel vaag of vrij gedetailleerd herinneren. * Dat men een slaapwandelaar niet zou mogen wekken is niet bewezen. Men moet echter voorzichtig zijn, omdat een slaapwandelaar gedesoriënteerd kan zijn, waarbij opvolgend handelen door een schrikeffect kan resulteren in zelfverwonding of verwonding van anderen. Het beste kan men een slaapwandelaar rustig naar zijn of haar bed terug begeleiden. (uit Wikipedia)
(illustratie:) Wikimedia Commons – Jeppe Madsen Ohlsen, Den Maanesyge, 1940.
De nieuwe variant die nu bijna een week in Nederland heerst heeft een kenmerk dat volgens mij nooit eerder in verband met deze aandoening is voorgekomen. De ongeveer twee miljoen lijders bereiden gezamenlijk een revolutie voor. In de kranten staan dezer dagen vele tientallen commentaren die even zo vele juweeltjes zijn voor toekomstige geschiedschrijvers.
Het mooiste vind ik deze passage in een stuk van Abdelkader Benali in Trouw van 25 november: ‘Wat ben ik blij dat er voorlopig een einde is gekomen aan politici van niet-Westerse komaf die, als het op migratie aankomt, harder, genadelozer en hartelozer zijn dan hun Nederlandse collega’s. Ik merkte dat ik me zichtbaar begon te ergeren aan haar overdreven autonomie, het boven de partijen willen staan, Rutte spelen, terwijl ze in alles een zelfgecentreerde, machtsbeluste en zelfgenoegzame houding uitstraalde. Wilders zag het met glimmende ogen aan. Terwijl Yesilgöz als een diva op het bal danspartners uitkoos, at Wilders het hele buffet leeg. De VVD leverde Wilders zijn spectaculaire overwinning op, In het demoniseren van de Ander is hij super betrouwbaar, de VVD niet.’
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
recent commentaar