Het Nederlands van 1000 jaar geleden te horen in een film over het elfde-eeuwse Rotterdam

In het centrum van Rotterdam liggen diep onder de grond de resten van nederzetting Rotta uit de 10e en 11e eeuw. Het dorpje was gelegen op de oevers van het riviertje de Rotte. Archeologie Rotterdam gaf opdracht aan Carolien Bijvoet van Alarmvogel om, aan de hand van hun opgravingsgegevens uit 2009, een animatiefilm te maken over het leven in Rotta in het begin van de 11e eeuw. Zeer bijzonder is dat de gesproken tekst in het Oudnederlands is. De vijf minuten durende film is te zien via YouTube Archeologie Rotterdam.

Oud Nederlands
Het Oudnederlands is bekend van het ‘Hebban olla vogala’ gedichtje uit het einde van de 11e eeuw. Er zijn echter nog oudere teksten in het Oudnederlands, zoals de Wachtendonckse Psalmen uit de 10e eeuw. De historisch taalkundige Peter-Alexander Kerkhof heeft gebruik gemaakt van die oude bronnen om een tekst in het Nederlands van duizend jaar geleden te schrijven en uit te spreken voor de film. Door de ondertiteling in het hedendaagse Nederlands is het gesproken Oudnederlands voor iedereen goed te volgen. En voor wie optimaal wil proeven van de film is er ook nog een ondertiteling in het Oudnederlands. Volgens Kerkhof illustreert deze film hoe onze kennis over het gesproken Nederlands van duizend jaar geleden een belangrijk stuk cultureel erfgoed is.

Animatie Rotta
De opgravingen in de binnenstad van Rotterdam leverden veel gegevens over Rotta op.

In de bouwput van de Markthal is ongeveer 10 jaar geleden een terp met de resten van zes elkaar opvolgende boerderijen uit de periode 950-1050 gedocumenteerd. De gegevens van de jongste boerderij zijn gebruikt om de animatie te maken. De film toont het landschap van de Rotte rond 1020 na Chr. met op de oevers de erven en boerderijen. De jongste boerderij van de Markthal is in detail te zien. Het verhaal van Rotta wordt in het Oudnederlands verteld door een bewoner van de boerderij. Zijn opa was een van de eerste ontginners van het uitgestrekte moerasgebied van de Rotte.

Rotta
Het oudste deel van de middeleeuwse stad Rotterdam ligt onder de Hoogstraat, de plaats waar rond 1270 een dam in de Rotte werd aangelegd. Op de dam verrezen de eerste huizen van Rotterdam. Al snel groeide de bescheiden nederzetting uit tot een van de grootste plaatsen van het graafschap Holland. De stad bestaat dit jaar dus zo’n 750 jaar.

De archeologische onderzoeken van de afgelopen 30 jaar in de Rotterdamse binnenstad laten echter zien dat de bewoning langs de benedenloop van de Rotte veel verder teruggaat dan de 13e eeuw. De vondsten en sporen zijn toe te schrijven aan het dorpje Rotta dat we voor het eerst tegenkomen in een oorkonde uit 1028. De inwoners van Rotta hielden zich in de 10e en 11e eeuw bezig met akkerbouw, veeteelt en handel. Het einde van Rotta kwam in de 12e eeuw, toen het Maasmondgebied ernstig te lijden had van hevige overstromingen.

Meer informatie

Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Dit veld is vereist.
Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.