In 2011 werd de Parkwachter in gebruik genomen: het complex van achttien woonappartementen en zorgcentrum Levinas aan het Noordeinde, aan de kop van de Gashouderstraat.

Afgelopen zondagmiddag vierden de bewoners in de toegangshal een beetje feest, met prosecco en alcoholvrije rosé, vanwege de onthulling van 2 decoraties aldaar die de geschiedenis van dat stukje Kralingen vlakbij het Gashouderpark laten zien en lezen. Wie herinnert zich niet de kolossale gashouders op de plaats waar eind jaren zeventig het verzorgingshuis De Nieuwe Plantage werd gebouwd? In 1980 ontdekte men dat het terrein van de voormalige gasfabriek, dat zich uitstrekte van de Oudedijk tot aan de Oostzeedijk, ernstig was vervuild. Vooral de Vlinderbuurt kreeg te lijden van de grootste bodemsanering die ooit in bewoond gebied in Nederland is uitgevoerd. De twee grootste gashouders, geconstrueerd in 1905, werden in 1972 gesloopt.

Deze gashouders domineren de foto die door de bewoners van de Parkwachter is verkozen ter verfraaiing van de entree. Voorts is er nog een verklarende tekst aangebracht.

Gashouders

Volledig artikel:

De Parkwachter
In 2011 werd de Parkwachter in gebruik genomen: het complex van achttien woonappartementen en zorgcentrum Levinas aan het Noordeinde, aan de kop van de Gashouderstraat. De Vereniging van Eigenaren van de woningen besloot onlangs de toegangshal op te luisteren. Aan de bewoners Ben Vlielander en Jan Wagner werd gevraagd om dit plan te realiseren. Er werd gekozen voor het gebruik van foto’s met als uitgangspunt de historie van de plek: de ligging tegenover het park De Nieuwe Plantage naast het terrein van de voormalige Kralingse gasfabriek. Snel bleek dat deze fabriek maatschappelijk, maar vooral ook visueel een enorme impact heeft gehad. Wie herinnert zich niet de kolossale gashouders op de plaats waar eind jaren zeventig het verzorgingshuis De Nieuwe Plantage (‘Aafje’) werd gebouwd?

ICGA
Een stukje geschiedenis: De eerste Rotterdamse gasfabrieken aan de Scheepstimmermanslaan en aan de Oostkousdijk van de Engelse ICGA (Imperial Continental Gas Association) waren particuliere ondernemingen evenals de in 1852 geopende Nieuwe Rotterdamse Gasfabriek aan de Oostzeedijk. De gemeente Rotterdam die sinds 1835 gas afnam voor de openbare verlichting opende in 1879 in Feijenoord een eigen gasfabriek. In 1884 nam zij de fabriek in Kralingen over en werd de vergunning van de ICGA ingetrokken. De gasvoorziening kwam volledig in gemeentelijke handen.

topografische kaart van Kralingen uit 1941 - luchtfoto van Kralingen uit 1962

topografische kaart van Kralingen uit 1941 – luchtfoto van Kralingen uit 1962

Feijenoord
De fabriek in Feijenoord produceerde tot 1968 maar de fabriek in Kralingen werd in 1926 gesloten. De gashouders werden nadien nog voor opslag gebruikt. In 1980 ontdekte men dat het terrein van de voormalige gasfabriek, dat zich uitstrekte van de Oudedijk tot aan de Oostzeedijk, ernstig was vervuild. Vooral de Vlinderbuurt kreeg te lijden van de grootste bodemsanering die ooit in bewoond gebied in Nederland is uitgevoerd.

Spetter
Op een aquarel uit 1947, geschilderd vanaf de Oudedijk door de Rotterdamse kunstenaar Hendrik Spetter (1902-1985), zijn de geraamten te zien van de vier gashouders uit 1887 die achter het Noordeinde stonden. Wanneer ze daadwerkelijk zijn gesloopt is niet duidelijk maar in 1964 waren ze verdwenen, blijkens een topografische kaart en een aquarel van Spetter uit dat jaar. De laatste biedt een mooi panorama van het resterende gashouderterrein, inclusief de ronde basementen die in het ontwerp van het huidige park zijn opgenomen.

Gashouders Kralingen

Gashouders Kralingen

De twee grootste gashouders, geconstrueerd in 1905, werden in 1972 gesloopt. Deze gashouders domineren de foto die door de bewoners van de Parkwachter is verkozen ter verfraaiing van de entree. Op deze opname uit 1906 ziet men het kruispunt van het Noordeinde en de Lusthofstraat met links de bomen van De Oude Israëlitische begraafplaats, waaraan de benaming Jodenslootje voor de vijver aan de Gerdesiaweg nog herinnert, en verderop het viaduct dat de twee delen van het gasfabrieksterrein verbond. De Lusthofstraat liep voor de brand ten gevolge van het bombardement van 1940 tot aan het park De Nieuwe Plantage waar zij overging in de Weteringstraat. (tekst: Jan Wagner)

Naschrift: De 80-jarige bewoonster van De Parkwachter, ex-docent Duits, Ria Lottman onthulde zondagmiddag 26 januari de foto en de verklarende tekst in de hal van De Parkwachter. Zie daarvoor de illustraties. Zij bracht haar jeugd door in Kralingen, in de buurt, en kan zich de gashouders nog goed herinneren. 17 januari was mevrouw Lottman jarig en ze had alle bewoners van De Parkwachter bij haar thuis uitgenodigd.


Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.