Door de paasdrukte was ik het vergeten, maar 13 april herinnerden Fokke en Sukke me eraan. Ze waren voor de gelegenheid uitgedost als dokters, in witte jassen en met stethoscopen en andere medische toeters en bellen, en  zaten in de organisatie van de Week van de Homeopathie, 10 tot 16 april. “In de Week van de Homeopathie zit eigenlijk maar één seconde” debiteerden ze die dag tegen elkaar.

Achteraf kreeg ik lectuur erover in handen. Het aardigst als illustratie van de mega-onbenulligheid die meestal over de homeopathie verkocht wordt, was wat de skeptici ervan maakten.

“Op 10 april 2023, om 10 uur 23, zullen een aantal rationalisten collectief een ‘homeopathische zelfmoordpoging doen”, meldde grijze eminentie van de Stichting Skepsis Jan Willem Nienhuys. “Dit gebeurt bij het standbeeld van Multatuli in Amsterdam (Singel, Torensluis [brug 9]). Zij doen dit om te laten zien dat homeopathie geen geneesmiddel is, maar slechts boerenbedrog. Deze gezamenlijke overdosis is een initiatief van de Stichting Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij.”

Later kwam een Update: “Uiteraard hebben alle deelnemers de actie overleefd. De datum van 10 april is gekozen omdat op die datum in 1755 Samuel Hahnemann werd geboren. Deze dag is om die reden ook uitgeroepen tot Wereld Homeopathie Dag. Hahnemann wordt gezien als de grondlegger van het homeopathisch geloof dat als je een bepaalde stof maar sterk genoeg verdunt, er een krachtig medicijn ontstaat.”

Ja, ongeveer in deze botte bewoordingen vatten de gangbare analfabeten meestal Hahnemann en de homeopathie samen. De ‘Critische Beschouwingen over de homeopathie’ van David Karel de Jongh proefschrift UvA 1943; handelsuitgave (NV Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 1943; het boek is digitaal beschikbaar als pdf) is aan hen niet besteed.

Nienhuys gaat verder: “De tijd, 10 uur 23, symboliseert het getal van Avogadro, ofwel zoveel atomen als er in 12 gram koolstof zitten, namelijk zes maal tien tot de macht 23. Als je een substantie dus zó sterk verdunt, heb je een behoorlijke kans dat er geen enkel molecuul van de oorspronkelijke substantie meer aanwezig is. Homeopathische verdunningen gaan echter vaak nog verder. Hahnemann zelf dacht dat tien tot de macht zestig het beste werkte. Dat is grofweg één atoom op duizend miljard maal het volume van alle oceanen op aarde. Het is niet voor het eerst dat een dergelijke actie plaatsvindt. Eerder vond er in Nederland al een soortgelijke actie plaats in 2004, en in 2011 was er al eens een wereldwijde 10:23 campagne. De aanleiding om opnieuw aandacht te vragen voor het bedrog dat homeopathie heet, ligt onder meer in de toegenomen aandacht voor dit fenomeen, met alle bijbehorende misinformatie, zoals gegenereerd en versterkt door social media.”

(Bijbehorende) misinformatie … ja ja …

Christian Friedrich Samuel Hahnemann. Bron: Wikimedia Commons.

“Homeopaten hebben allerlei rare theorieën over waarom hun middelen zouden werken, zoals dat door schudden de goede krachten van een middel versterkt worden”, schrijft Nienhuys ook. “Uiteraard is hier geen enkel experimenteel bewijs voor. Ook denken veel mensen dat homeopathie zoiets als kruidengeneeskunde is. De homeopathische fabrieken bevorderen deze misvatting door middel van hun reclame. Helaas schieten zowel de Europese als ook onze Nederlandse wetgeving op dit terrein sterk tekort, zodat deze middelen nog steeds mogen worden aangeduid als geneesmiddel terwijl juist op de verpakking zou moeten staan dat de middelen geen werkzame stoffen bevatten. Zelfs de ziektekostenverzekeraars werken mee aan het in standhouden van dit bedrog wanneer zij de kosten hiervan vergoeden in hun aanvullende verzekeringen.”

“Voor artsen en andere geregistreerde zorgverleners die homeopathische middelen aanbevelen zou, naar onze mening, in het artsenregister geen plaats moeten zijn. En ook zichzelf respecterende apothekers zouden geen homeopathische middelen moeten aanbieden, net zomin als dat ze wijwater verkopen.”

In de kop boven dit stukje heb ik mij een kleine persoonlijke noot veroorloofd. Ik ben vernoemd naar een Zwitserse oudoom, Hugo Stoller (23.4.1889–9.8.1990). Hij had een Zwitsers en een Nederlands artsendiploma en werkte enige jaren op Sumatra, waarna hij tot bijna zijn dood als homeopathisch arts in Zürich werkte.

Hugo Verbrugh


Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Dit veld is vereist.
Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.