De vooruitgang kent geen grenzen, en ze gaat in verschillende richtingen – naar meer en minder, naar zwaarder en lichter, naar harder en zachter, naar meer of juist minder dwingend om wel of niet mee te kunnen of moeten meedoen enzovoort.
Een item in de vooruitgang dat mij voor verschillende dilemma’s plaatst is wat ooit in de vorige eeuw op het toneel verscheen als ‘zakjapanner’ (= ‘zakrekenmachine’ voor het eerst aangetroffen in 1992′, leert Wikipedia) en dat ik nog steeds ‘mijn mobieltje’ noem.
Wie bij de tijd wil blijven, kan tegenwoordig niet meer zonder ’touchscreen’ oftewel ‘aanraakscherm’. Dat is ‘een beeldscherm dat ook als invoerapparaat voor een computer (zoals een pc, smartphone of tablet) of embedded system kan worden gebruikt door het scherm aan te raken met je vinger of een speciale pen. Het allereerste aanraakscherm werd in de jaren 70 ontwikkeld in CERN omdat de machines te complex werden met de vele knoppen die nodig waren voor de verschillende functies’, kopieer ik uit een bijna 700 woorden tellende karakterisering van zo’n ding door, alweer, Wikipedia.
Fascinating – dat is het – maar ik word vooral een beetje gek van de vele capriolen die met “je vinger” moet uithalen om het gewenste resultaat te krijgen. 13 in een dozijn eerste pogingen mislukken.
Om mijn benul weer een beetje op de rails te krijgen, consulteer ik de antropologe Margaret Mead. In 1970 presenteerde die in ‘Culture and Commitment‘ een baanbrekend originele visie. Tot dusver heeft de mensheid twee typen culturen ontwikkeld, aldus Margaret Mead. Zij benoemt die als de ‘post-figuratieve‘ en de ‘co-figuratieve‘. In de post-figuratieve cultuur zijn de voorouders maatgevend voor wat goed, mooi, juist enzovoort is. In de co-figuratieve cultuur bepalen de mensen die hier en nu in de kracht van hun leven zijn, wat de bindende normen, waarden en waarheden en zijn, en wat op grond daarvan in de maatschappij gebeurt. Gegeven de zorgwekkende staat waarin de schepping thans verkeert, zijn deze twee typen culturen ontoereikend geworden om de huidige en toekomstige technologische mogelijkheden te verwerkelijken zonder dat daaruit catastrofes ontstaan, zo betoogt Margaret Mead. Daarom is een nieuw type cultuur nodig: de ‘pre-figuratieve‘ cultuur. In die nieuwe pre-figuratieve cultuur brengen de nieuw aankomende kinderen zelf de wijsheid mee die ze nodig zullen hebben om het leven van de mens op aarde mogelijk te blijven maken. Deze visie is ongehoord vermetel.- een ongehoord vermetele dialectische uitbreiding, een uitbreiding door omstulping, van de bekende topos van de wijsgerige antropologie die leert dat ‘de mens het wezen is dat alles leren moet’. In deze topos was tot nu toe altijd sous-entendu, onuitgesproken vanzelfsprekend, dat de nieuwe generaties van de oudere, dat kinderen van de ouders leren. Het sprak vanzelf dat in het individuele leerproces de jongere mens het altijd van de oudere leerde – niks vice versa. Met de pre-figuratieve cultuur wordt dat anders. Daarin krijgen we een radicale uitbreiding van de relaties tussen de oudere en jongere, reeds aanwezige en de nieuw erbij komende generaties. Het verklaart veel dat nu in de tijdgeest waarneembaar is.
Dat herken ik. Mijn kleinkinderen gaan even vanzelfsprekend simpel met zo’n ding om als met, pak weg hun fiets.
De tijden veranderen; één ding blijft gelijk. Le bon Dieu est dans le détail, leerde volgens de overlevering de Franse romanschrijver Gustave Flaubert; vrij vertaald: ‘Als je een beetje wilt weten hoe de wereld in mekaar steekt, is het leerzaam om op de minieme details te letten’.
Thalassemie is een erfelijke ziekte waarbij de rode bloedkleurstof hemoglobine niet goed wordt aangemaakt. Het lichaam herkent de verkeerde rode bloedcellen niet en vernietigt ze. Daardoor treedt er een chronische bloedarmoede op. … Thalassemie komt … voornamelijk voor bij mensen die (oorspronkelijk) afkomstig zijn uit het Middellandse Zeegebied … De afwijking is een van de frequentst aangeboren ziekten van de mens, waarbij in sommige regio’s rond de Middellandse Zee tot 30% van de bevolking drager is van deze genetische aandoening (θάλασσα – thalassa is Grieks voor zee). Ultra-minieme afwijkingen in een hemoglobinemolecuul kunnen zulke ultra-grote gevolgen hebben. H.V.
Illustratie: Structuur van hemoglobine. Richard Wheeler / Wikimedia Commons.
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
Dank je voor je mooie blog! Opnieuw. Je krijgt vast wel eens vaker een positieve reactie. Ik vermoed van wel. Op naar het volgende diamantje!
Hartelijke groet,
Frans