‘De kans bestaat dat wij voortaan werknemers “tot loonslaaf gemaakten” noemen.’ Deze voorspelling deed NRC-columnist Frits Abrahams in de krant van 28 juni 2019.Hij ontleende zijn voorspelling aan een betoog van de historicus Pepijn Brandon, die deze term had gebruikt in zijn artikel in het Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis.

‘De term “tot slaaf gemaakten” is overgenomen uit het Noord-Amerikaanse wetenschappelijk debat. Die term wordt tegenwoordig vaak gebruikt om aan te geven ‘dat “slaaf” niet een inherente conditie was maar een positie waarin mensen door dwang werden geplaatst en gehouden. Bewustzijn van dat feit helpt om ontmenselijkend taalgebruik te voorkomen.’

De redenatie sprak Abrahams niet aan. Hij heeft sterke argumenten. Het woord ‘slaaf’ heeft altijd al inherent een negatieve lading gehad. De Grote Van Dale geeft vooral negatieve betekenissen aan het woord. ‘Mens die aan een ander in eigendom toebehoort.’ … ‘Iemand wiens burgerlijke vrijheden sterk beknot zijn of die aan een vreemde overheerser onderworpen is.’

Er blijkt heel wat discussie over te zijn. Dr. Pieter J. Lalleman, nieuwtestamenticus, schreef er uitvoerig over in het Reformatorisch Dagblad: ‘Christenen hebben in het verleden slavernij verdedigd met een beroep op de Bijbel. Hadden ze daar geen gelijk in? Het Nieuwe Testament keurt slavernij toch goed? JA. In het Nieuwe Testament vind je inderdaad geen directe kritiek op slavernij. Op het eerste gezicht lijkt het zelfs alsof het Nieuwe Testament slavernij goedkeurt.  … En inderdaad heeft de kerk fouten gemaakt als het om de instandhouding van de slavernij ging. Te vaak stond ze aan de kant van de gevestigde orde. Slavernij werd zelfs verdedigd met een beroep op de Bijbel. NEE. Maar er is meer te zeggen. De terughoudendheid van het Nieuwe Testament over slavernij

Smeedijzeren slavenhalsboei. Collectie Tropenmuseum. Bron: Wikipedia.

komt in de eerste plaats doordat de eerste christenen geen wereldverbeteraars waren. Openlijk verzet tegen slavernij was ook onmogelijk voor de kleine groep volgelingen van Jezus Christus. Zij waren een kleine, marginale groep die zich richtte op de verkondiging van het goede nieuws over Jezus Christus; zij wilden vooral geen aanstoot geven in de maatschappij. … Maar de conclusie is: duidelijk christelijk geloof en slavernij zijn onverenigbaar. Iemand die mijn broeder of zuster is, kan niet tegelijk mijn slaaf zijn. Op den duur moest de slavernij daarom wel afgeschaft worden – al heeft het te lang geduurd voordat de kerk deze consequentie getrokken heeft.’

En wat denk ik er zelf over?

De tijden veranderen, wij veranderen met hen, de zogenaamd ‘goede oude tijd’ waar Thierry Baudet en zijn geestverwanten nu goede sier mee proberen te maken, is een afgekloven pseudo mythe. Al ruim een eeuw geleden bedacht de medisch-biologische wetenschap het verschil tussen nature (wat je genetisch-lichamelijk bent) en nurture (wat je ouders en anderen in je omgeving van je gemaakt hebben). Daar is nu veel discussie over en dat KAN heel vruchtbaar zijn. Denk maar eens na over de volgende beweringen: (1, lekker actueel!) Holleder is een tot crimineel gemaakt mens. (2) Talloze bejaarde of intussen al lang overleden Duitsers zijn tussen 1930 en 1945 tot nazi’s gemaakt. (3) Verslaving is een hersenziekte [en daarvoor kun je bij Jellinek behandeld worden; zie: jellinek.nl/vraag-antwoord/waarom-is-verslaving-een-hersenziekte/], …

… hier kunt u, lezer, zelf invullen tot wat u zichzelf gemaakt zou willen

of juist niet gemaakt zou willen worden …

… kortom, the sky is the limit [= de hemel is de grens van wat mogelijk, denkbaar is]. De slang in het Paradijs wist het: ‘Als je zult eten van de vruchten van de boom der kennis, zul je worden gelijk de goden’.

Hugo Verbrugh


Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.