Het Daniel Kwartet voerde op zaterdag 3 november jl. het 2e concert uit van de serie ‘4 Beethoven!’ in Pro Rege, Oudedijk 113, Rotterdam (Kralingen). Het muzikale gezelschap voert daar alle 16 strijkkwartetten van Beethoven uit en bovendien de Grosse Fuge op. 133 (controversieel!) en het Strijkkwartet in F, de bewerking van de pianosonate op. 14-1.
4 Beethoven!
In het seizoen 2018-2019 vier concerten met negen strijkkwartetten, in het seizoen daarna nog eens vier concerten met de resterende negen strijkkwartetten. Op 22 september werd het eerste concert gegeven (Strijkkwartetten nrs. 8 en 11) . Op het programma van 3 november: Strijkkwartet nr. 1, in F op. 18-1 en Strijkkwartet nr. 15, in a op. 132.
Bezetting
Het Daniel Kwartet: Quirine Scheffers – viool, Misha Furman – viool, Itamar Shimon – altviool en Joanna Pachucka – cello. Elisabeth Perry, 1e concertmeester van het Radio Filharmonisch Orkest, verving op 3 november Quirine Scheffers. Die moest naar verluidt verstek laten gaan omdat ze zwanger is.
De Ster draag niet heel veel muzikale kennis met zich mee. Wel houdt hij van ‘goede muziek’, klassiek, pop, jazz, enz. het maakt niet uit. Tevoren was hij attent gemaakt op deel 2 van Strijkkwartet nr. 1 en deel 3 van Strijkkwartet nr. 15. Dat was met reden, want beide delen maakten indruk. Vooral deel 3 van Strijkkwartet nr. 15, in de zgn. lydische toonsoort. Muziek uit één stuk! De foto’s werden gemaakt vóór de aanvang van het concert. De muzikanten bereiden zich voor.
Muzikale gids
Anne Gercama organiseert de Muzikc concerten in Pro Rege maar het ambitieuze idee om alle 18 Beethoven Strijkkwartetten te laten spelen kwam van de heer L.A.D. (Lou) de Boer. Hij schreef een gids voor de luisteraar, waarin hij de muziek op de voet volgt. Voor muzikale fijnproevers!
Uit: ‘4 Beethoven! Een gids door de strijkkwartetten van Beethoven’ (ISBN 978-94-92738-00-4), door L.A.D. de Boer.
Strijkkwartet nr. 1
Deel 2. Adagio affettuoso ed appassionato, in d, 9/8; sonatevorm Beethoven vertelde zijn vriend Amenda dat hij bij het schrijven van dit deel de scene in het grafgewelf uit Shakespeare’s Romeo en Julia in gedachten had. Zeker dacht hij daarbij ook aan zijn hopeloze liefde voor Josephine. Het is muziek met grote dramatische expressie. Het is veeleer muziek om te ondergaan dan om te analyseren. Maar ook hier kan een bewust volgen van het muzikale verhaal de beleving intensiveren. Expositie. Het hoofdthema komt haast onmerkbaar voort uit een lange toon, alvorens zijn droevige verhaal te vertellen, ondersteund door akkoorden die in rustige triolen het noodlot schilderen. Het tweede thema (2’00; 26) staat in F-majeur en heeft niets verdrietigs meer. Het is veeleer een herinnering aan de mooie tijd die de geliefden samen hadden. Lange noten, kwartnoten in triolen, en zestienden beginnen een lang spel dat eindigt in twee heel zachte akkoorden. De expositie wordt niet herhaald. De doorwerking (3’35; 46) is vrij kort, naar Beethovens maatstaven. Maar – nogal bijzonder voor een doorwerking – er komt iets nieuws: in snelle 32ste noten klinkt er een soort protest, niet tegen de dood zelf, maar tegen deze dood, die vermeden had kunnen worden. Tien keer horen we dit motief! Reprise (4’47; 63). Het hoofdthema wordt nu zes keer ‘gestoord’ door het protest, maar in het tweede thema (5’46; 76) is er geen sprake meer van protest. Er wordt dromerig gemijmerd over wat eens was. Maar dan de coda (7’17; 95)! Die staat geheel in het teken van het protest en mondt uit in de schreeuw van een verscheurde ziel. Na steeds gelatener en vrijer wordende zestienden volgen twee rustige slotakkoorden. Duur 8’32.
Strijkkwartet nr. 15
Deel 3. Molto adagio, in F-lydisch, 4/4 – Andante, in A, 3/8 “Heilig dankgezang van een genezene aan de Godheid, in de lydische toonsoort” schreef Beethoven boven dit deel, in het Duits èn Italiaans. Het heeft een vijf-delige vorm ABABA, waarin A het Adagio en B het Andante is. Het A-deel bestaat uit een koraalmelodie, in rustige halve noten, onderbroken door tussenspelen van kwartnoten. Hoewel het dus in de lydische toonsoort staat, zet Beethoven ons door het veelvuldig gebruik van dominantseptiem-akkoorden steeds op het verkeerde been: het stuk lijkt dan in C-majeur te staan. Het is aan te bevelen dit deel een keer te beluisteren met de aandacht volledig op het koraal gericht, teneinde niet door de tussenspelen afgeleid te worden. Probeer het koraal mee te zingen. Het eerste B-deel (3’14; 31), met de titel “Nieuwe kracht voelend” bestaat uit twee thema’s die elk twee keer worden gespeeld, en een prachtige afsluitende zin. Daarna (5’22; 84) keert het koraal A weer terug, onveranderd maar een octaaf hoger. De tussenspelen hebben zich nu echter geëmancipeerd tot een fraai koor dat zowel begeleid als commentarieert. Andermaal (8’22; 115) klinken de thema’s van B, licht gevarieerd. En een laatste keer (10’31; 168) komt her koraal terug, maar nu volledig versmolten met de tussenspelen. Duur 15’56.
Komende concerten ‘4 Beethoven!‘
9 februari 3e concert: Strijkkwartet nr. 5, in A op. 18-5 en Strijkkwartet nr. 13, in Bes op. 130.
13 april 4e concert: Strijkkwartet in F, bewerking door Beethoven van pianosonate op. 14-1 in E, Strijkkwartet nr. 16, in F op. 135 (het laatste kwartet dat Beethoven heeft gecomponeerd) en Strijkkwartet nr. 9, in C op. 59-3.
Kaarten
Kaarten: aan de zaal € 20,-, voorverkoop € 15,-, studenten € 5,-. U kunt een Passe-Partout voor alle concerten in de serie aanschaffen voor € 65,- inclusief een boekje met informatie over de strijkkwartetten van Beethoven (Winkelwaarde € 10,-). Zie: www.danielquartet.com en www.muzikc.nl
Reserveren voor de concerten in Pro Rege via kaarten@muzikc.nl of kopen bij Boekhandel Amesz, Voorschoterlaan 145-a, LaMer/Berlioz Kortekade 14 of Van der Heijde Bladmuziek, Coolsingel 119. (Donner).
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
recent commentaar