Ik kan het niet laten voor de derde achtereenvolgende week te schrijven over Arnhem. Zie eventueel eerst desteronline.nl/een-grensoverschrijdende-ervaring-in-arnhem voor de vorige aflevering. De voornaamste reden is, dat ik de afgelopen dagen opeens veel meer geleerd heb over ‘Arnhem’. De voornaamste nieuwe bron van mijn nieuwe kennis is een documentaire die op een van de grote herdenkingsdagen van de afgelopen weken op tv te zien was: ‘Arnhem For Ever’: www.ntr.nl
Ik kopieer: ‘September 1944. De bevrijding leek op een steenworp afstand. Maar liefst 12.000 geallieerden zouden via de brug bij Arnhem ‘de achterdeur nemen’ naar Duitsland en Europa bevrijden van de bezetter. Dat was het plan: binnen 48 uur zou het over zijn. Maar het liep mis. In plaats van de bevrijding werd het de laatst gewonnen slag van de Duitsers. Wat maakt het dat elk jaar op 17 september, meer dan 70 jaar na dato, veteranen, hun familie, maar ook Arnhemmers bij elkaar komen om vol overgave ‘een verloren slag’ te herdenken? Die ene week in 1944 heeft het leven van velen tot op de dag van vandaag veranderd. Arnhem Forever is geen documentaire over de Slag, maar een verhaal over het leven na de Slag’; de cursivering is van mij.
Het is een uniek fenomeen – dat leer ik ook uit het boek van Antonyy Beevor dat ik al besprak: desteronline.nl/leven-is-herinneringen-verzamelen. Er is, herinner ik me daar gelezen te hebben, niet één plaats in de wereld en niet één belangrijke militaire gebeurtenis waar een verpletterende nederlaag van de goede partij zó veel en zo langdurig, tot in volgende generaties, nawerkingen heeft als toen en daar tot en met hier en u hier. En – ik durf het haast niet op te schrijven – ik was daarbij. En ik ben er nu met net voldoende (drie) eigen herinneringen eraan om het toch te durven opschrijven. (1) Mijn beste vriend op school was Tom van Daalen en die woonde aan de Beneden Dorpsweg in Oosterbeek. Vele jaren kwam ik geregeld bij hem opbezoek, en ik herinner me – helaas, helaas maar héél vaag – hoe hij af en toe vertelde over veteranen die in september weer op bezoek kwamen bij zijn ouders met we ze bevriend geraakt waren. (2) Een iets oudere buurjongen had als vaste vrijwilligersverplichting de verzorging van een van de graven op het Airborne War Cemetery in Oosterbeek gekregen; ik wist dat wel, maar de betekenis ervan begint nu eigenlijk pas tot me door te dringen. En (3) https://www.google.com/kate+ter+horst is te ver weg EN te intiem-persoonlijk om meer te doen dan alleen even noemen.
Als afronding herinner ik aan mijn stukje van 17 april 2018 over Waarheid en fantasie in de herinnering: desteronline.nl/waarheid-en-fantasie-in-de-herinnering , ‘… een ‘autobiografische roman over een verbijsterende ervaring’ die het thema ‘leven en dood’ nog gewaagder aanpakt. Het is ‘Morgan, een liefde’ van Bas Steman. Op onverklaarbare wijze blijken de levens van de auteur en een Engelse parachutist die de landing bij Arnhem niet heeft overleefd, met elkaar verwikkeld te zijn, citeer ik van de flaptekst. Tijdens een parachutesprong krijgt de hoofdpersoon van de roman (= Bas Steman zelf), een paniekaanval. … … Een youtube filmpje brengt het verhaal overtuigend(?)-concreet in beeld. Bas Steman is(?) de reïncarnatie van private Morgan Gethin Probert, † 19 september 1944, Parachute Regiment, Army Air Corps, age 26. Op het filmpje staat hij samen met een hoogbejaarde vrouw, zuster van (?)de man die hij in zijn vorige leven was(?), bij een van de 1.680 graven in het Airborne War Cemetery in Oosterbeek.
De conclusie zij duidelijk: het gemeentebestuur van Arnhem doe wat ik in de titel van mijn stukje voorstel.
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
recent commentaar