Foto: Jasper Schut tijdens Pro Palestina demonstratie 4 juni jl. bij het gebouw van de ‘Universiteiten van Nederland’ (UNL), in Den Haag. De UNL werd later die dag bezet. Fotograaf: Mouneb Taim, instagram @mouneb_taim
Ze staan met een kraampje op de Eurekaweek, de studentenvakbond ‘Stuur.’ Lid worden kost een slordige drie biertjes (8 euro) in het eerste jaar, en vier bier, afhankelijk van de inflatie, in het tweede. Inflatie, te hoge huur, een te laag loon, discriminatie van minderheden, dat zijn problemen waarmee studenten te maken kunnen krijgen tijdens hun studie. Maar met die problemen hoef je niet alleen te staan. Sterker nog, je kunt er iets aan doen, wanneer je je organiseert. Dat is de stellige overtuiging van Jasper Schut, 22 jaar, sociologiestudent en voorzitter van de studentenvakbond.
Apathie
‘Direct action gets the goods’, zegt Jasper. ‘ Hij ontdekte het kraampje van Stuur ook tijdens zijn Eurekaweek. ‘Ik heb me voorgesteld en heb gevraagd, kan ik lid worden?’ Inmiddels is hij een bevlogen actievoerder. ‘Er zijn heel veel grote abstracte, problemen waarmee studenten vooral nu te kampen hebben, politieke instabiliteit, klimaatverandering, genocide in het Midden-Oosten.Wij zijn de eerste generatie die het minder goed hebben dan onze ouders. Onze generatie krijgt existentiële problemen op het bord. Ik denk dat collectieve actie de enige manier is daar tegen terug te vechten. En ik denk dat studenten ontzettend goed een rol kunnen spelen in sociale verandering. Maar waar we als vakbond mee te maken hebben is, dat studenten zich wel bewust zijn van de problemen die er spelen, maar dat hun reactie apathisch is, alsof er toch niks aan te doen valt.’
‘Wat wij proberen te doen is alleerst om goed te luisteren naar welke problemen er spelen bij onze individuele leden, om mee te denken en vervolgens met een plan te komen om te kunnen winnen. De huren in Rotterdam gaan bijvoorbeeld weer omhoog. Als we ons met een grote groep organiseren, zeg 70 a 80 procent van de huurders, en hiermee actie voeren, dan gaan de woningcorporaties denken, oei, mischien toch maar geen huurverhoging. Je hoeft niet direct te beginnen met het niet betalen van je huur; je kan beginnen met het tekenen van een petitie, of met te zeggen, we blijven het oude huurbedrag betalen.’
‘Stuur is geen lobbyclubje of een ANWB voor studenten met pech. Een studentenvakbond is niets anders dan zijn leden. Wat vooral belangrijk is, is dat studenten zich gaan realiseren dat niemand voor hen hun leven gaat verbeteren. Dat moeten ze zelf doen. Wij kunnen ze daarbij helpen. We kunnen ze doorverwijzen naar, bijvoorbeeld, een juridisch loket of de Bond Precaire Woonvormen en we helpen vooral mensen om zich zelf te organiseren.’
De Pro Palestina protesten
Studentenprotesten waren de afgelopen maanden volop in de media. Stuur hielp diverse organisaties deze te organiseren.
‘Je moet je voorstellen, veel studenten krijgen hun nieuws vooral via de sociale media. Ze zien meer dan driehonderd dagen lang beelden van kinderen die worden opgeblazen. Dat kan een mens niet in de koude kleren gaan zitten. Daar zit zoveel gevoel voor onrecht, oprechte verontwaardiging over dat onze overheid en universiteiten daar nog steeds medeplichting aan zijn. Ik denk dat het bijna onmenselijk is niet de straat op te gaan. In Rotterdam hebben we elf dagen gedemonstreerd en gekampeerd op de campus Woudestein, het terrein van de Erasmusuniversiteit. Dat was met ongeveer 200 mensen, ik was er zelf ook bij. We eisten dat de universiteit alle banden zou verbreken met Israëlische onderwijsinstanties. Onder meer was er een lezing en discussie met Maya Wind, een Israelische Antroploge, die een studie deed en een boek schreef, “Towers of Ivory and Steel,” over hoe Israëlische universiteiten zijn verwikkeld met het Israelische leger en het overheidsbeleid.’
‘Na elf dagen zijn we door politie van de campus verjaagd. Er is wel een commissie door de universiteit ingesteld om de banden met Israëlische universiteiten te onderzoeken, maar ik verwacht hier niet veel van. De landelijke organisatie van Nederlandse universiteiten (UNL) heeft besloten geen stelling in te nemen in het conflict tussen Israël en Palestina of banden te verbreken met de onderwijsinstellingen. Ik kan er met mijn pet niet bij.’
Studentenprotest in een maatschappelijke context
In grote lijn denkt Jasper dat er een verrechtsing gaande is van de politiek in Europa en dat vind je terug, op lokaal niveau en aan de Erasmus Universiteit, die steeds meer lijkt te fungeren als een bedrijf, vanuit winstoogmerk.
‘Dat komt omdat mensen niet meer georganiseerd zijn en vakbonden, door de jaren heen, steeds meer terrein hebben weggegeven. Studenten zijn ook gewoon arbeiders, die een fase van educatie doorlopen om goed in de arbeidsmarkt te passen. In die zin is de academische wereld ook gewoon een industrie, waarin je kan vechten voor bepaalde rechten in een strijd tussen arbeiders en beleidsmakers. Op die manier hebben we bepaalde zeggenschap naar de universiteit toe.’
‘Het concept wetenschap, als een creatieve poging kennis op te doen, staat op gespannen voet met het concept veel winst maken. Helemaal de sociale wetenschappen zijn niet inherent winstgevend, maar kunnen bijdragen aan de kwalitatieve verbetering van een bedrijf of van de maatschappij. Ik denk dat het aan ons is, als vakbondsmensen, als progressieve mensen, hier verandering in aan te brengen. En dat kan, als we er samen voor vechten. En alleen dan!’
Toekomst
Als je je, als beginnend student, net aangekomen in Rotterdam, afvraagt: valt hier nog wat te beleven? Dan lijkt het standje van Stuur een uitgelezen plek die vraag te stellen. Jasper is vast van plan om het komend jaar verder te gaan met de organisatie van studenten.
‘Stuur is in 2021 opgericht, mede in reactie op de invoering van het leenstelsel, de rente op studieschuld, en de succesvolle protesten hiertegen. Het protest tegen het leenstelsel heette, ‘de niet mijn schuld campagne’. De oprichters van Stuur hebben elkaar daar grotendeels leren kennen. Ik hoop heel erg dat Stuur de universiteit komend jaar ontzettend op zijn kop kan zetten. Door veel studenten te organiseren en, tegelijkertijd, meer kanalen te openen om studenten bij te staan, zoals de vakbond ASVA dat doet aan de UvA in Amsterdam. We zijn in ieder geval voortdurend bezig ons te ontwikkelen.’
‘We hebben een zeer enthousiast, vijfkoppig bestuur, vers terug van een cursus in vakbondstactieken aan de Rosa Luxemburgstichting, in Berlijn. Hier leer je old school vakbondstactieken, waarmee honderd jaar geleden burgers opkwamen tegen kinderarbeid of voor vrouwenkiesrecht.’
‘Persoonlijk ga ik komend jaar door met Stuur. Ik vind het organiseren van mensen het mooiste dat er is. Ik wil graag opkomen voor een betere wereld. De plek waar dat het beste kan is in je eigen gemeenschap, de plek waar je zelf invloed hebt, de plek waar je zelf kracht kunt bouwen. Na mijn studie denk ik dat ik ook op zoek ga naar iets activistisch, iets politieks. Ik vind vakbonden daar een van de belangrijkste spelers in.’ Rotterdamse Studentenvakbond – stuur-rotterdam.nl/over-stuur
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
recent commentaar