Je hoort en leest tegenwoordig vaak over identiteitsdenken. ’t Is eigenlijk nogal een vaag begrip. ‘Het streven om mensen op te delen in identitaire groepen’, herinner ik me ergens te hebben gelezen. ‘Daarbij wordt iedere culturele uiting herleid tot die ene groep waar men het focus op richt, en laat men geen ruimte voor het individu’.

Dat maakt de discussie mooi eenvoudig, en daar houden wij van. ‘Simplex sigillum veri’, leerden van de Grote Boerhaave (wereldberoemd Nederlands arts, 1668-1738): Eenvoud is het kenmerk van het ware, en dat werkt altijd. Kijk maar wat er gebeurt als ik het op mezelf toepas. ‘Ik ben … een Nederlander, een man, een blanke, witte man, een bejaarde, een pensionado met een min of meer modaal inkomen, … en vul verder maar in … – en alles wat ik denk, voel en doe, kan verklaard worden  doordat ik ‘een man’, … enzovoort – vul verder maar in – ben.

Het is ook uiterst bruikbaar om te begrijpen wat om je heen gebeurt. Een prachtige illustratie levert dezer dagen Boris Johnson (*1964, sinds 2015 lid van het Lagerhuis en sinds 24 juli 2019 premier van het Verenigd Koninkrijk). Maandag 6 juni stemden de Conservatieven in het Lagerhuis erover of hij kon aanblijven of niet.

‘… 1,2 miljoen huishoudens in financiële problemen door hoge inflatie’, kopte de NRC afgelopen vrijdag op de ‘Een’ (= de voorpagina). De voedselbanken kunnen de aantallen nieuwe klanten niet aan. In Engeland is het volgens de berichten minstens zo erg. Serieuze supermarkten doen mee in de leniging van de noden. Deze nèt aan de datum gekomen producten illustreren wat ik bedoel.

Het kost even tijd en ergernis-overwinning, maar dan ZIE, PROEF je het diabolisch-charismatische genie van Boris, en VOEL JE, word althans ik aan mijn benul gewaar, dat ik met mijn begrip meega in het inzicht dat talloze Britten die de moderne tijdgeest half of minder begrijpen, instinctief Boris achterna lopen. United we stand, divided we fall, if you cannot beat them, join them, – dat soort crap.

Ik kreeg dus gelijk, en nu leg ik uit hoe het komt dat Boris won. Dat was gewoon omdat alle Engelsen die vinden dat ze er een beetje toe doen (en dat vinden ze daar bijna allemaal) in feite stukjes drama opvoeren van Shakespeare. Je hoort erbij, je bent one of us, voor zover je meedoet in dat spel. Mooie dichtregels, betoverende quotes, dramatische gebaren, diepzinnige, hoogdravende en oneindig verreikende declamaties – to be or not to be, that is the the question, en het antwoord op die question staat, voor wie het er kan lezen, tussen de regels in alle commentaren in de kranten ‘Johnson zal proberen een positieve draai te geven aan de uitslag. Zo schreef hij voorafgaand aan de stemming al in een brief aan zijn partijgenoten dat zij een “gouden kans” hadden om eindelijk definitief een eind te maken aan de speculaties over zijn leiderschap sinds partygate‘. Zó kan alleen een gebóren toneelbeest met de waarheid omgaan. Dáár gaat het in Engeland in essentie om.

Hugo Verbrugh


Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.