De titel van mijn stukje van deze week is een vrije vertaling van de titel van een opera van Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) die als titel had ‘Così (= Zó) fan (afgekort van fanno – doen) tutte (= zij allemaal; de laatste letter ‘e‘ in ‘tutte‘ geeft aan dat het om alle ‘vrouwen’ gaat). Ik gebruik die titel als korte samenvatting van de stelling die ik hierbij ter discussie aanbied: ‘Toen Klaas Dijkhoff (*1981) afgelopen zaterdag tien dagen geleden, 24 november, ter gelegenheid van het VVD congres vijfhonderd ballonnen opliet, zodoende met een knipoog verwijzend naar het verwijt dat hij vele “proefballonnetjes” oplaat, deed hij iets wat wij (= de overgrote meerderheid burgers van Nederland allemaal doen, namelijk … ; … nu weet ik even niet hoe ik moet samenvatten wat Dijkhoff toen deed; LEES VERDER, ik zal het uitleggen.
Mijn uitleg begint met een herinnering uit augustus 1976. Toen kwamen Prins Bernhard en zijn echtgenote koningin Juliana overhaast terug van vakantie uit Italië omdat minister-president Joop den Uyl (PvdA) bekend zou maken dat hij (Prins B.) 1,1 miljoen dollar aan steekpenningen had gekregen van de Amerikaanse fabrikant van straaljagers Lockheed. Dat was een belangrijk moment in de geschiedenis van het Koninkrijk der Nederlanden. In de daarop volgende jaren is er veel over gesproken, geschreven, gepubliceerd en op andere manieren over gecommuniceerd; in het geheim kreeg hij post(h)uum de eretitel ‘Schavuit van Oranje’ [tegenwoordig ligt dat, met de doorlópende herwaardering van de geschiedenis, anders, maar dat laat ik buiten beschouwing. Ik kan het alleen niet laten eraan te herinneren dat ik in de jaren vijftig, toen ik ruim een half jaar bij het infanterieregiment Menno van Coehoorn verkeerde, moest noteren dat prins Bernhard vanwege zijn reputatie als heldhaftig militair tijdens W.O. II èn, vooral, als uitbundig vrouwenversierder tot en met zijn buitenechtelijke activiteiten, de Grote Held was van tallozen in die omgeving].
‘1,1 miljoen dollar aan steekpenningen … ‘, dus, en daarmee komt de titel van mijn stukje terug in het verhaal. ‘Dat doen wij toch allemaal?!’, hoorde ik na augustus 1976 geregeld sluiks om mij heen. ‘Capisce?’ (= VOELT u wat ik bedoel?).
Toen Dijkhoff zijn zogenaamd ludiek bedoelde stunt uithaalde, (1) deed hij iets van dezelfde strekking als (bijna) wij allemaal steeds meer doen, namelijk wezenloze prietpraat en geneuzel uitslaan, maar (2) beging hij ook een economisch delict. Daarom sta ik vierkant achter inhoud en strekking van wat ik een dag of wat na dit plastic-soep-bevorderende optreden van deze VVD-politicus in de krant las: ‘De Partij voor de Dieren kan de humor van de actie van de VVD-fractievoorzitter … niet inzien. Tweede Kamerlid Christine Theunissen zal dinsdag om 10.00 uur aangifte doen bij het politiebureau op de Jan Hendrikstraat in Den Haag “omdat verspreiding van vijfhonderd stuks zwerfafval een economisch delict is”. Zelf zegt zij: “Ik vind het een heel principiële zaak, dat zal het Openbaar Ministerie (OM) ook moeten vinden.”’
Dijkhoff noemde de aangifte van de “drammers” van PvdD tegen hem “zonde van de tijd van de agent, de officier en het papier.” Ik hoor de schaterlachende echo van de Schavuit van Oranje.
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
BERICHT d.d. 22 februari 2019
OM ziet af van vervolging Dijkhoff
voor oplaten proefballonnen
PvdD zet aangifte door bij Gerechtshof
Het Openbaar Ministerie is niet bereid vervolging in te stellen tegen Klaas Dijkhoff van de VVD die op 24 november 500 wensballonnen met zijn beeltenis opliet tijdens het VVD congres. Christine Teunissen start nu de bijzondere klachtenprocedure. Het gerechtshof zal daarin bezien of de aangifte gegrond verklaard dient te worden. Als dat het geval is, komt de zaak alsnog voor de rechter.
Teunissen: “Het provocatief plegen van een economisch delict door de leider van de grootste partij in het Nederlandse parlement, in de vorm van het oplaten van proefballonnen, vraagt om een proefproces, ik vind dit een zeer principiële kwestie. Het kan niet zo zijn dat een burger die een papiertje op straat gooit een boete kan krijgen van honderden euro’s , terwijl een politicus die honderden papiertjes met lint en ballon achterlaat in de openbare ruimte vrijuit gaat.”
Het OM acht het moeilijk te bewijzen of de verdachte zich niet aan de zorgplicht heeft gehouden om het milieu te beschermen. In de Wet Milieubeheer staat onder andere dat iedereen die weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat er door zijn handelen schade optreedt voor het milieu die handelingen achterwege moet laten. Teunissen vindt het overduidelijk dat Dijkhoff dit welbewust niet deed. “Dat ballonoplatingen schadelijk zijn voor dieren en het milieu, is al heel lang bekend, ook bij de VVD. Dijkhoff heeft zijn proefballonnen via alle mogelijke media aangekondigd. Hij heeft een forse hoeveelheid afval (500 ballonnen) met zijn profiel erop en met een wenskaart en lint eraan in het ecosysteem gebracht met de bedoeling die te laten landen verspreid over Nederland. Dat is een economisch delict. En omdat er heel Nederland er getuige van was of kon zijn, is het opsporen en vervolgen van de dader niet moeilijk. Die handelde bovendien met kennelijke opzet, wat in zijn voorbeeldfunctie extra kwalijk is.”
Afbreekbaar?
De VDD liet in november via de pers weten voor “de minst schadelijke biologisch afbreekbare variant” gekozen te hebben. ,,Door de ballonnen met helium te vullen, verpulveren ze volgens de fabrikant op grote hoogte door bevriezing en landen er kleine stukjes afbreekbare ‘milieu-latex’ op de grond, in plaats van een hele ballon als het plastic was geweest”, aldus VVD-partijwoordvoerder Raymond Mens destijds.
Maar marien-bioloog dr. Jan Andries van Franeker van Wageningen University & Research prikte die VVD-ballon door in het Algemeen Dagblad. ,,Onbegrijpelijk dat de grootste politieke partij van Nederland geen feeling heeft voor ontwikkelingen in de samenleving’’, zei hij. ,,Het verhaal van de ballonnenindustrie dat latexballonnen afbreekbaar zijn, is allang doorgeprikt. Dat duurt heel lang. Het maakt mij boos omdat het domweg slecht is voor vogels en zeeschildpadden.’’
Verbod
Na de aangifte van Teunissen verbood de gemeente Den Bosch het oplaten van ballonnen, waarna ook veel andere gemeenten zoals Amstelveen, Gouda, Almere, Rotterdam, Amsterdam, Den Haag en Utrecht een verbod aankondigden. In Hoorn, Arnhem, Zwolle, Groesbeek (de huidige gemeente Berg en Dal), Zutphen, Gouda, Wageningen, Amstelveen en Soest is het oplaten van ballonnen al verboden