Dit wordt een eigenaardig stukje. Het wordt een onverwacht vervolg op wat ik twee weten geleden schreef, op 29 januari. Tegelijk is het waarschijnlijk het meest actuele stukje dat ik in de afgelopen vijftien jaar in De Ster en op De Ster Online geschreven heb. Het gaat over de rel die zich de afgelopen week heeft voorgedaan in een school in Veenendaal oftewel de commotie rond nepleerlingen die aldaar zijn ingezet voor een realityserie van RTL.
Voor goed begrip voor wat ik nu ga schrijven, ga de lezer eerst even via deze link terug naar toen: desteronline.nl/reincarnatie-van-nieuwe-en-oude-dingen. In dat stukje keek ik quasi-terug op, en tegelijk vooruit naar, wat ik over enkele dagen zou gaan doen, en intussen daadwerkelijk had gedaan toen de tekst op De Ster Online verscheen: meedoen in een forumdiscussie over reïncarnatie in een middelbare school voor Christelijk Voortgezet Onderwijs met ruim 2.000 leerlingen. Dat zou een nieuwe ervaring voor mij worden: ‘Nooit eerder in mijn leven heb ik voor zó een doelgroep gesproken!’, staat letterlijk in die vorige column! Lees maar na!
Wat ik in dat eerdere stukje niet had gespecificeerd, is dat die middelbare school het CHRISTELIJK LYCEUM in VEENENDAAL (CLV) was – en met deze aanvullende informatie onderbouw ik dus mijn oordeel hierboven. Dit stukje dat nu, 12 februari 2019, op de site staat, is echt ‘… het meest actuele stukje dat ik (ooit) in De Ster geschreven heb’.
Sterker nog: wat zich hier voordoet, is een nieuw fenomeen. Vanuit twee totaal verschillende dimensies van de werkelijkheid zijn twee verschillende gebeurtenissen in een ultrakort tijdsbestek in deze school samengekomen: (1) een volstrekt onschuldige, financieel neutrale, door leerlingen met open vizier georganiseerde bijeenkomst … www.clv.nl/Actueel … en (2) een op voorhand al gekwalificeerd als controversieel, met stiekeme aspecten, door een commerciële organisatie op touw gezette realityserie voor de televisie. En die twee verschillende gebeurtenissen zijn met een zó daverende klap op elkaar geknald, dat de echo nu al dagen lang door heel Nederland weerklinkt!
Dit beschouw ik als een ‘aanreiksel’: iets dat enerzijds zich aan mij voordoet als louter toeval, maar dat anderzijds zó intiem te maken heeft met wie ik ben, wat ik doe en wil en voel en denk, dat het een verzuim zou zijn als ik er niet iets mee ging doen. En ik heb ik de afgelopen dagen bedacht wat ik ermee ga doen. Ik ga dit stukje op De Ster Online gebruiken voor een kleine aanvulling op wat ik 28 januari in het CLV debiteerde. Hier komt het!
Reïncarnatie kun je niet los zien van karma. Dat laatste wordt vaak opgevat als ongeveer hetzelfde als (nood)lot of zelfs predestinatie. Dat is absoluut niet juist. Predestinatie is een quasi-objectief, onpersoonlijk fenomeen; karma is het meest persoonlijke dat je je kunt denken. Het is de nawerking van het resultaat van je eigen daden en verzuimenissen.
Twee begrippen die hier uitleg geven, leven in de Duitse woorden Vergangenheitsbewältigung en Wiedergutmachung. Het eerste is de kunst om herinneringen aan iets uit het verleden waarin iets, al dan niet (mede) door jouw toedoen, verkeerd gegaan is, zó te verwerken, dat je je gedachten en gevoelens daarover onder controle houdt. Daartoe is het nuttig om – en nu komt het tweede begrip, ‘wedergoedmaking’ in actie – er iets goeds mee te doen.
Tekst loopt door onder de foto
Dit plaatje van de laatste momenten van de fameuze avond in Veenendaal spreekt schier boekdelen. De twee sprekers hebben dankwoorden en bloemen gekregen van de organisatoren; hun gebaren en houding drukken uit wat ook op de site van de school staat: ‘Leuk was dat leerlingen moeiteloos hun wetenschapsfilosofische inzichten, opgedaan bij het vak Geloof, Leven en Filosofie, herkenden in wat er tijdens de avond gezegd werd. Voor de ene spreker was de werkelijkheid zo duidelijk als wat. Gewoon proefjes doen, experimenteren, en dan weet je wat waar is. Voor de andere spreker had de werkelijkheid iets geheimzinnigs, mysterieus’. Alleen als je je volgens hem nederig opstelt kun je iets van dit geheim ontdekken. Keurig op tijd rondden de leerlingen de discussie af, alhoewel de sprekers in kwestie nog lang niet klaar waren. Wat hun betreft was de avond nog lang niet afgelopen. Evenals het gesprek over het onderwerp, want er viel nog veel meer over te zeggen… Wordt vervolgd. (foto: Arne Verbrugh)
En nu ga ik dus, zoals al aangekondigd in mijn stukje van 29 januari (‘In een volgend stukje kom ik er op terug’), er iets mee doen (in de hoop dat dat goed uitwerkt). Ik ga de rector van het Christelijk Lyceum Veenendaal een brief schrijven met daarin de volgende punten:
(1) Een verslag van wat er allemaal gebeurd is tussen 2 december 2018 [eerste brief van de leerlingen Wieteke Veenstra en Noura Tahiri met de uitnodiging om mee te doen aan een forumavond, in het kader geloof, leven en filosofie, over de theorie van de reïncarnatie] en 29 januari 2019 [mijn mail aan Noura met waardering voor de bijeenkomst “die, als het aan mij ligt, nog een follow-up gaat krijgen”(!)]; (2) Een voorstel om de aangeduide follow-up de vorm te geven van een televisie-documentaire, in samenwerking met, en gefinancierd door RTL, geregisseerd door ouderejaars leerlingen en met medewerking van de beide docenten die 28 januari meededen en mijzelf. (3) In plaats van Jan Willem Nienhuys, die de leerlingen als opponent hadden uitgezocht [maar wiens bijdrage nota bene door studenten zelf in een informeel nagesprek als wetenschappelijk onder de maat werd gekwalificeerd], stel ik voor om als opponent iemand te kiezen uit de protestants christelijke omgeving. (4) In plaats van [of in aanvulling op] de beide stellingen die de leerlingen voor Nienhuys en mij hadden geformuleerd (maar die allebei niet aan de orde zijn geweest), ‘Reïncarnatie is een door de mens bedacht middel om nabestaanden hoop te geven’ en ‘Je kan alleen in Reïncarnatie geloven als je niet in de wetenschap gelooft en vice versa’, kiezen wij voor de vervolgbijeenkomst bijvoorbeeld: ‘De kern van het Evangelie is met de leer van karma en reïncarnatie niet en nooit in overeenstemming te brengen (J. Verkuyl, emeritus hoogleraar zendingswetenschap aan de Vrije Universiteit, 1989); als een soort echo stelde M.F.G. Parmentier enige tijd later in Trouw als retorische vraag “Wat voor garantie hebben we … dat niet alle idiotieën die ooit door iemand bedacht zijn, morgen ook in Trouw verschijnen als origineel aanbod in de reli-supermarkt?”. De moraal is duidelijk: karma en reïncarnatie zijn beide voor de orthodoxe christen een idiotie uit de santenkraam wanen van alledag.
(5) Bij uitstek de beste opponent zou natuurlijk zijn minister Arie Slob van onderwijs (ChristenUnie, en historicus van professie). Die heeft met ongeloof gereageerd op de actie van de rector en RTL. “Je gelooft je ogen niet”, aldus de minister. “Als dit waar is, is het niet acceptabel.” Slob vindt het vooral slecht dat leerlingen en docenten niet op de hoogte waren. ,,Dat moet je niet doen volgens mij. ‘De minister beraadt zich nog op stappen.’ (Trouw 8 februari)
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
recent commentaar