‘Het kabinet zal een brede discussie faciliteren over … voltooid leven. Met de uitkomsten van het genoemde onderzoek zal het kabinet bezien wat het te doen staat … ‘. Dat staat op blz. 17-18 van het regeerakkoord dat nu de koers richting onze nabije politieke toekomst bepaalt. Wat moet ik me daarbij voorstellen?
Het gaat over ‘Ouderen die door hun hoge leeftijd vinden dat alles van waarde achter hen ligt en de toekomst hen niets meer brengt’, citeer ik uit de initiatiefwet Waardig Levenseinde die Pia Dijkstra (Tweede Kamerfractie D66) op 18 december 2016 publiceerde. Zulke mensen ‘kunnen dit ervaren als een verlies aan identiteit en persoonlijkheid. … Als iemand dan voor zichzelf concludeert: “mijn leven is voltooid, ik wil het zelf op een waardige manier beëindigen”, dan zou die wens gerespecteerd moeten worden en er geen belemmeringen moeten worden opgeworpen.’
Ik begrijp hier iets niet. Wanneer je meent dat de toekomst je niets meer te brengen heeft, wil je toch niets meer? Dan zal die discussie dus alleen gevoerd worden door mensen die nog wel iets in de toekomt zien. Zij zullen met elkaar debatteren óver zulke mensen die, per definitie, alleen nog maar dood willen. Is dat niet absoluut tegenstrijdig met de geest van deze tijd waarin emancipatie, betrokkenheid, inspraak hoog genoteerd staan?
Maar dat is natuurlijk heel abstract-filosofisch gedacht. De echte werkelijkheid is veel genuanceerder. Neem alleen maar een paar getallen uit de voorgeschiedenis. Op 9 februari 2010 begon het Humanistisch Verbond met het ‘Burgerinitiatief Voltooid Leven’. Op 18 mei 2010 werd het initiatief aangeboden aan de Commissie voor de Verzoekschriften en de Burgerinitiatieven van de Tweede Kamer. Er waren toen 116.871 steunbetuigingen. Dat zijn evenzoveel concrete argumenten om althans het gevoel van ‘voltooid leven’ serieus te nemen.
Dat doe ik door het ‘voltooid-leven-gevoel’ te karakteriseren als een ‘nieuw fenomeen’. Een nieuw fenomeen is ‘iets dat zich in de maatschappij voordoet dat er misschien altijd al wel min of meer was, maar dat er pas echt is vanaf het moment dat het zó door iemand is beschreven dat anderen, in principe alle anderen die deze beschrijving lezen, het voortaan erkennen als realiteit’.
Excuus voor de lange en ingewikkelde omschrijving (vier dozijn woorden), maar dat ligt niet aan mij; het is echt ingewikkeld. Het verschijnsel dat mensen hun einde voelen naderen is weliswaar zo oud als de mensheid, en alleen al in sprookjes is het vaak ook onder woorden gebracht, maar de intentie om het ‘voltooid-leven-gevoel’ van woorden om te zetten in daden op de manier waarop Pia Dijkstra en haar geestverwanten dit willen, om er zodoende politieke realiteit van te maken, is in de geschiedenis nooit eerder vertoond. Als ik de tekenen des tijd goed lees, is hier een maatschappelijke beweging gaande die veel hoger, dieper, verder en breder reikt dan de ‘#MeToo’ toestand die nu dagelijks nieuws is.
Een behoorlijke uitleg over dit alles vraagt veel meer woorden. Wie meer wil weten, kan mij een mail sturen (hugo@verbrugh.nl) en krijgt dan naar keuze het boekje waarvan voorkant en achterkant van de kaft hier afgebeeld zijn met een bijbehorende rekening van 5 euro of een pdf-bestand van de tekst ervan om niet. En ik hoop dat velen dat gaan doen, want ‘een brede discussie over ‘voltooid leven’ wordt een wezenloze woordenkraam wanneer de overwegingen en vragen die ik in dit boekje gebundeld heb, daarin niet worden meegenomen.
‘Een essay met overwegingen en vragen in verband met het concept ‘voltooid leven’, … en met enkele inzichten en ideeën die in verband hiermee aandacht verdienen’.
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
Trackbacks/Pingbacks