12 maart jongstleden had de Frans-Duitse televisiezender Arte een curieus programma. Ze herdachten dat 70 jaar eerder in Berlijn de zogenoemde Currywurst was … – en nu wordt het moeilijk, want ik weet niet of ik moet schrijven ‘werd ontdekt’ of ‘werd uitgevonden’. Om uit dat probleem los te komen pas ik een drastische oplossing toe. Ik citeer letterlijk uit de site van Arte: ‘Die Currywurst wird 70 – und ist längst zum Mythos geworden. Der Klassiker ist seit Jahrzehnten das beliebteste Kantinengericht der Deutschen. Rund 800 Millionen Currywürste verdrücken die Bundesbürger jedes Jahr. En ik vertaal: De curryworst wordt 70 jaar – en is al lang geleden een mythe geworden. Het klassieke gerecht is al vele tientallen jaren het meest geliefde kantine-eetwaren-product van de Duitsers [‘Rare jongens, die Duitsers’, gaat door me heen, maar dit terzijde]. Ongeveer 800 miljoen curryworsten [ik ben onzeker of ik het woord in het Nederlands met een hoofdletter moet schrijven of niet] slaan de bondsburgers ieder jaar achterover [‘verdrücken’ betekent volgens het woordenboek ‘verorberen’, en ‘achteroverslaan’ doet men volgens het woordenboek alleen met vloeibaar consumabel, maar voor mijn gevoel zit in het Duitse woord ‘verdrücken‘ een associatie aan het ‘in één teug’ die ik wel koppel aan die curryworst-consumptie maar niet aan het woord ‘verorberen’, vandaar].
Het onderwerp fascineert mij – dat moge duidelijk zijn uit het voorgaande, en ik heb minstens vier redenen.
(1). Omstreeks 1990 werd ik de huisfilosoof van de Stichting Folia Orthica en vele jaren daarna dagvoorzitter van hun symposia over allerlei aspecten van voeding. Dat inspireerde mij in 2012 tot het schrijven [met René de Vos als co-auteur] van een boekje ‘Voeding, brein en ritme: De wijsheid van de darm en de nieuwe voedingsadviespraktijk’ [ISBN978-90-76494-07-4] onder het motto Le réel est de prime abord un aliment. Het werkelijke is allereerst een voedingsmiddel (Gaston Bachelard, 1884 – 1962). Ik werk nu aan een tweede editie met als nieuwe ondertitel ‘Eten en de nieuwe ervaring van de werkelijkheid’. Daarin zal zeker een stukje komen over de curryworst.
(2) Het wóórd ‘Currywurst‘ alléén al is hoogst interessant als amalgaam van de beide talen die 70 jaar geleden actueel waren in Berlijn en omstreken. Ik haal van Wikipedia: ‘The invention of currywurst is attributed to Herta Heuwer in Berlijn in 1949, after she obtained ketchup … and curry powder from British soldiers in Germany. She mixed these ingredients with other spices and poured it over grilled pork sausage. Heuwer started selling the cheap but filling snack at a street stand in … Berlin, where it became popular with construction workers rebuilding the devastated city.’
(3) Een ander pikant detail is dat wij onlangs in Nederland de Dag van de Duitse Taal hebben gevierd [zie: machmit.nl, desteronline.nl/limenologische-uitelkanderzettingen en desteronline.nl/wissenschaft-ohne-deutsch-ist-kurpfuscherei].
(4) Ten slotte moge de lezer weten dat ik sinds kort af en toe een Kralingse variant van de curryworst savoureer – met dank aan onze lokale scharrelslager Thijs van den Kieboom. Wordt vervolgd.
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
Trackbacks/Pingbacks