We leven in barre tijden. Die vragen om barre teksten. Vorige week zaterdag kreeg ik een goed bruikbare barre tekst aangeleverd. Begin van de middag werd er gebeld. Ik deed open, op de stoep stond een persoon (m-v-neutraal) in zo’n typisch blauwe overall met HANDHAVING erop: een BOA! De persoon gebaarde me mee te komen – wat kon ik doen? De persoon ging me voor naar het Rozenburgparkje achter ons huis. Daar stonden in een cirkel zes actuele BN’ers op anderhalve meter van elkaar opgesteld. Ik herkende ze bijna allemaal van de krantenfoto’s en de tv: minister Ferdinand Grapperhaus, NRC redacteur Tom-Jan Meeus, EUR filosoof Gijs van Oenen, Kamerlid Geert Wilders, Kamervoorzitter Khadija Arib en iemand die ik niet meteen herkende; het bleek voormalig NRC-redacteur Marc Chavannes te zijn (ook auteur van ‘Niemand regeert – De privatisering van de Nederlandse politiek, 2009). Terzijde stond een hoogbejaarde man die zó uit de 19e eeuw weggelopen leek. De BOA wees mij met een strenge blik naar het midden van de cirkel en wenkte met zijn vinger de bejaarde terzijde-staande naderbij te komen. Die kwam, en sprak mij aan – in het Italiaans! ‘U kent mij niet persoonlijk’, vertaal ik wat hij zei, ‘maar mijn naam is u waarschijnlijk bekend. Ik ben Luigi Pirandello’. ‘Maar natuurlijk!’, antwoordde ik – ook in het Italiaans. ‘De beroemde auteur van toneelstukken – “Hendrik IV” en romans – “Wijlen Mattia Pascal” –  maar hoe komt u nou hier? U bent toch – ik weet het niet precies – ergens omstreeks 1935 gestorven?’ Pirandello keek me blij verrast aan. ‘Sic et non – ja en nee’, antwoordde hij. ‘Ik verkeer inderdaad al sedert 1936 in het hiertussenmaals, maar daar hebben de zes mensen die u nu hier ziet. mij toch weten te vinden. Ze kennen elkaar min of meer, maar vonden elkaar omdat ze zich alle zes mijn toneelstuk Sei personaggi in cerca di un’autore herinnerden: ‘Zes  personages op zoek naar een auteur’. Eén van hen heeft connecties met de Spiritistenvereniging Harmonia en via die lijn hebben ze mij hier in consult gevraagd’. Zo startte een van de memorabelste middagen uit mijn intussen toch al best lang geworden leven. Het werd helemaal een nieuwe aflevering van mijn ProbleemGestuurd Onderwijs in de filosofie, waarover ik op 24 september 2016 op De Ster Online eschreven heb.  desteronline.nl/et-academia-ego-ii-leve-probleemgestuurd-onderwijs De zes BN’ers vertelden aan Pirandello en mij en aan elkaar wat hun dezer dagen bezighoudt (het staat allemaal in de NRC van 5 september), ik vertaalde het met vaak een paar toelichtende aanvullingen, en Pirandello maakte aantekeningen. Hoe dat afgelopen zou zijn, als we niet onverwacht onderbroken waren, weet ik niet, maar opeens verscheen daar Marjolein van Egmond, immunoloog aan het Amsterdam UMC en deskundige inzake corona, met Groot Nieuws. Talloze farmaceutische bedrijven in vele landen werken aan een vaccin tegen Covid 19 en er is goede hoop dat we nog dit jaar een vaccin zullen hebben. In elk geval heeft de Europese Unie alvast drie maal zoveel doses ingekocht als Europa inwoners heeft, dus alles wijst erop dat het binnenkort goed komt.

Pirandello vond dat helemaal niet erg – hij gaat werken aan een variant op zijn ‘Zes personages …’ en als Harmonia in het post-corona-tijdperk weer kan werken, kunnen wij wellicht op een mooi nieuw drama van zijn hand rekenen!

Het plaatje is de kuboide: een door een van mijn zonen handmatig gemaakte replica van een beeld op het terrein van Campus Woudestein waaraan ik vroeger, in de mooie dagen dat ik daar zelf filosofie mocht onderwijzen,  illustreerde hoe er evenveel gezichtspunten zijn om een objectief aanwezig object te beschouwen als er punten op een cirkel zijn. De foto is ontleend aan ‘Propinqui Verbrugh – Ochtenden in een buitenwijk van Rotterdam (2020) – Enkele beelden van dertig elkaar-nabij-staande mensen en paar stukjes tekst erbij met als vraag “Zou het … waar zijn?

PS Dit is natuurlijk een beetje een raar stukje geworden. Ik hoop dat jullie desondanks ongeveer begrijpen wat ik ermee wil zeggen.

Hugo Verbrugh


Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Dit veld is vereist.
Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.