Alle serieuze kranten hebben in hun archief een dossier prospectieve e necrologieën. Dat zijn korte of lange of uitvoerige of zeer uitvoerige artikelen over personen die op afzienbare termijn zullen overlijden. Zodra de feiten de voorspelling ingehaald hebben, is het een zaak van amper een paar uur of zelfs maar enkele minuten om de betreffende necrologie af te ronden. Vorige week stond in Trouw en in de NRC (en elders, maar die heb ik niet gezien) zo’n necrologie. Of beter gezegd: daar stond iets van dit trekking want het betrof het praktisch gelijktijdig overlijden van twee personen, en dat niet, zoals in een uitzonderlijk geval kan gebeuren, door een vliegtuigongeluk zonder overlevenden, maar op een historisch bezien menselijkerwijs gesproken zeker nooit eerder vertoonde manier. De berichtgeving erover was ook uitzonderlijk. Kwantitatief uitzonderlijk veel woorden werden gewijd aan één van de beiden, kwalitatief zeer veel zou gezegd hebben moeten zijn maar werd niet geschreven over het uniek nieuwe dat zich hier had voorgedaan.
In een paar woorden, overgenomen uit internetrubriek NU, vul ik aan (met cursivering van mij): ‘: ‘Door Priscilla Slomp – 09 feb 2024 om 11:16 Update: 2 dagen geleden – Oud-premier Dries van Agt is maandag op 93-jarige leeftijd overleden. Hij was minister-president van 1977 tot 1982. In de jaren ervoor was hij in drie kabinetten minister van Justitie. Van Agt overleed maandag in zijn woonplaats Nijmegen. Hij overleed tegelijkertijd met zijn vrouw Eugenie van Agt-Krekelberg (93). De oud-premier is in kleine kring begraven, heeft The Rights Forum bekendgemaakt. Volgens een woordvoerder van de mensenrechtenorganisatie overleed Van Agt “hand in hand met zijn vrouw”. Directeur Gerard Jonkman van The Rights Forum meldt dat het echtpaar “op een gepland moment” is overleden. Allebei waren zij in slechte gezondheid.
(foto:) Friedrich Nietzsche – Wikimidia Commons – fotograaf: Gustav Schultze
Dat is volgens mij de eerste keer dat deze ‘duo-vorm’ van Voltooid leven zich voordoet. Bert Keizer, met wie ik, oh toeval, deze dagen correspondeer, mailde me: ‘Ik was (met velen) wel verrast door de duo-euthanasie die het echtpaar van Agt voor zichzelf regelde. Heel bij zonder. En ook heel triest dat ze allebei nog zo weinig hadden dat de dood hen beter leek.’
Een oeverloze zee aan vragen overspoelt me nu. Ik beperk me tot enkele overwegingen die hier essentieel aan de orde zijn.
‘Er is maar één echt serieus filosofisch probleem: dat is de zelfmoord.’ Beoordelen of het leven wel of niet de moeite waard is om geleefd te worden, is de fundamentele vraag beantwoorden van de filosofie. De hele rest, of de wereld drie dimensies heeft, of de geest negen of twaalf categorieën heeft, komt pas daarna. Dat is alleen maar spel: eerst moet men antwoorden. En als het waar is wat Nietzsche waar wil hebben namelijk dat een filosoof, om serieus genomen te kunnen worden, in het reële leven feitelijk moet doen wat hij theoretisch betoogt, dan vat men onmiddellijk het belang van dit antwoord want het gaat direct vooraf aan het laatste, definitieve gebaar dat men in het leven zal maken. Dit soort evidenties voelt het hart heel goed, maar men moet deze evidentie verdiepen om ze helder te maken voor de geest’. Zo begint ‘De mythe van Sisyphus. Een essay over het absurde’, 1942.
We hebben intussen geleerd van Alexander Rinnooy Kan dat ‘Nederlanders relatief veel ruimte hebben om zelf de regie te voeren over hun overlijden. … … Zo is Nederland een voorbeeld geworden voor vele andere landen, die een veilige regeling tot stand wilden brengen voor wie vrijwillig afscheid wil nemen van het leven’ [NRC 24 januari 2024]. Rinnooy Kan is vaak uitgeroepen tot de invloedrijkste Nederlander. Zijn autobiografie ‘Bordjes duiken’ is een meesterwerkje.
desteronline.nl/voltooid-leven-en-de-nieuwe-demissionair-minister-voor-medische-zorg
desteronline.nl/voltooid-leven-onder-een-vergrootglas
desteronline.nl/het-voltooid-leven-register-een-toekomstscenario
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
recent commentaar