‘Er was eens …’, zo beginnen van oudsher sprookjes. En ze worden van oudsher doorverteld, tot en met vandaag de dag. Kennelijk leeft in sprookjes wijsheid: waarom zouden we anders alsmaar blijven doorvertellen?
Sprookjes zijn niet de enige vorm waarin oude wijsheid doorgegeven en opnieuw verteld wordt. Eigenlijk, realiseerde ik me de afgelopen dagen, zijn er ontelbaar veel verschillende vertelvormen om oude wijsheid eigentijds nieuw leven te geven. Dat inzicht brak vooral afgelopen zaterdag bij me door. Toen was ik de hele dag in Twente. Ik deed daar mee aan de voorbereiding van een avond over karma en reïncarnatie die de Nationale Vertelschool 23 april in Pakhuis Oost in Enschede organiseert. Uit het programma haal ik:
Onder leiding van dagvoorzitter Wim Wolbrink, directeur van de Nationale Vertelschool, zullen aan het woord komen: (1) Bas Steman; schrijver van het boek ‘Morgan, een Liefde’, (2) drs. Jan P. Otter (film), directeur Stichting Meta Odos over drie bijna doodservaringen, (3) Gery Groot Zwaaftink: verteller en troubadour, (4) neuroloog Jeroen van Vugt van het Medisch Spectrum Twente over de neurofysiologische en psychologische aspecten, (5) Gerrit Zunneberg, schrijver van het boekje ‘Reïncarneren, hoe gaat dat eigenlijk?’ en (6) Maarten van Veen, singer-songwriter. Ikzelf zal, ook op film, iets samenvatten van wat ik zeven jaar geleden heb geschreven in mijn boekje ‘Reïncarnatie? Essay over de veranderende aard van de kennis’.
Het ziet er dus veelbelovend veelzijdig uit. Ik maak het nog iets veelzijdiger en ontwerp een soort startpagina als begeleidende tekst:
‘Er was eens een verhaal dat zo mooi bleek te zijn dat het vanaf zijn eerste begin vanzelf dóórverteld ging worden en dat gaat nog steeds door. Het was zelfs zó mooi, dat zelfs de eerste woorden al veranderden terwijl het doorverteld begon te worden. Om een paar voorbeelden te noemen uit die oude beginfase: “Er was eens één schepping. Daarin hing alles met alles direct samen. Toen besloten de hemelse hiërarchieën om het in tweeën te splitsen. Het ene deel kreeg de naam «hemel», het andere de naam «aarde». Enzovoort’. Dit verhaal kreeg de naam ‘Genesis’. Een ander voorbeeld begint met ‘Alles begon er ooit mee dat er een Woord was, het scheppende wereldwoord, de ”logos”. Dat woord was zó sterk, dat het al vóór het begin der tijden was, en dat het nog ná het einde der tijden zal voortbestaan.’ Dat staat in het verhaal dat ‘Evangelie van Johannes’ heet.
Enzovoort. Een heel ander verhaal, dat heel veel later ontstond, heet ‘The Big Bang’. Het aardige dáárvan is dat het door de auteur, Fred Hoyle (1950) bedoeld was als grap. Tegenwoordig circuleert het in ontelbare versies, variërend van een Amerikaanse romantische komedie op tv tot en met een Zuid-Koreaanse ‘boy band’ (= populaire muziek makend jongensclubje).
De reikwijdte van het fenomeen ‘vertelling’ was dus vanaf het begin er tijden al oneindig. De slagzin van Marshall MacLuhan ‘The medium is the message’ [ook wel: ‘ The medium is the massage’ (1964) kent vele voorlopers. Ik noem er drie: de waarneming is de waarnemer, de bruggenbouwer is de brug, met als superklassieker: Ik ben de weg …
‘Ik ben zelf het verhaal’, komt als conclusie bij me op voor deze startpagina, maar dat vind ik te egocentrisch. ‘De taal is de universele interface tussen alles en alles’, komt als eerlijker titel voor de startpagina bij me op.
‘Wie het vatten kan, die vatte het’, zie Matth. 19:12, besluit ik, maar noteer: in het Grieks staat ‘ὁ δυνάμενος χωρεῖν χωρείτω’, in Nederlandse letters: ‘hôh dunamenos chorein choreitô’. Het Griekse woord chorein dat hier gebruikt wordt betekent iets als omvatten; het verwijst naar (de) ruimte, met alle aspecten die tweeduizend jaar geleden aan dat begrip eigen waren. Alleen wie het al daadwerkelijk in zich heeft, kan het ook ruimtelijk binnen de ‘omvatting van zijn lichamelijkheid’, in zijn persoonlijke binnenwereld gewaar worden, en zodoende enigszins begrijpen, maak ik ervan. De Engelse vertaling waarover ik beschik zegt het mijns inziens ook beter: He that is able to receive it, let him receive it.
Wie moed heeft om verder te lezen, die leze verder, zeg ik dus maar.
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
Trackbacks/Pingbacks