Vogelschouw in De Esch

Cis van Draanen (rechts op de foto) is stadsvogeladviseur. Ze organiseert vogelschouwen in de wijk De Esch, waarbij ze diverse experts op het gebied van duurzame groenvoorziening in Rotterdam rondleidt over het terrein en hen laat meedenken over de mogelijkheden om het gebied in te richten. Cis komt op voor het groen in De Esch omdat de wijk, in potentie, mogelijkheden heeft om buurtbewoners te laten genieten van de natuur in de stad. Haar speerpunt is het behoud van de huismus in Rotterdam. In De Esch leeft nog een kleine kolonie.

door Joris Zee

31 oktober was er een rondleiding waarbij een ecoloog, een Bomenridder, een architect, een vleermuizenkenner en een vertegenwoordiger van de Vogelbescherming aanwezig waren.

Goedkoop
‘Wat we hier veel zien zijn goedkope oplossingen van de gemeente om buurtbewoners de indruk te geven dat er natuur is en dat die onderhouden wordt. Maar dit is niet echt leefbare natuur’, vertelt van Draanen. ‘Er is voornamelijk grasveld, met daarop een paar hoog opgeknipte bomen en hier en daar een rozenperkje. Maar er zijn gelukkig ook wildere stukken’.

De woonwijk De Esch is gebouwd op het voormalige terrein van het Drinkwaterleidingbedrijf Rotterdam, DWL, en de sporen hiervan zijn goed zichtbaar. Overal is water. Er zijn stenen waterbakken, vierkante vijvers, stilstaand water met veel algen. Er is een gracht tussen de Snelfilterweg en de gedempte filterbakken (in gebruik als speelterreinen). Aan de zijde van de gedempte filterbakken is de wal daarvan begroeid met dichte struiken, voornamelijk sleedoorns. ‘Die struiken bieden een minimale beschutting en voedselvoorziening voor zangvogels en kleine dieren als egels’, weet Van Draanen. Ook langs de Maas, waaraan De Esch ligt, zijn lagere bomen en struiken.

Schakel
Han van Hulzen, ecoloog, benadrukt dat het gebied De Esch een schakel kan vormen in de groene ecologische zone van het Kralingse Bos naar polder De Esch; een ‘groene corridor’, via het park de Oude Plantage. ‘Er lopen routes door de stad van kleine, veilige stukjes groen, zoals de sleedoorns in De Esch, waarlangs vogels kunnen emigreren naar grotere stukken groen. Als er weinig gelegenheid is voor uitwisseling tussen vogelpopulaties, worden die populaties genetisch arm en sterven ze uit. Vogels zijn zaadverspreiders, dus bij gebrek aan veilige routes komen planten in het nauw. Tenslotte maken ook bestuivers, insecten, gebruik van de verbindingsroutes. Bestuivers hebben bloemen en planten nodig en andersom’.

Mus
Gert Ottens van de Vogelbescherming benadrukt het belang van een diversiteit aan kleine, beschutte, plekken in het gebied De Esch voor het behoud van de mus. Momenteel zijn grote stukken van het terrein onveilig en zeker onleefbaar. ‘De mus heeft een actieradius van 500 meter en is minder geneigd ver uit te vliegen. Het zou mogelijk moeten zijn voor meerdere populaties in De Esch om te kunnen overleven’.

Bewustwording
Na afloop van de rondleiding is de algemene conclusie dat het gebied op bepaalde plekken natuurlijke diversiteit heeft. Op andere plekken is de mogelijkheid voor de natuur om zichzelf te handhaven te schraal. Wildere stukken natuur in De Esch dreigen te worden vervangen door gras, wanneer de gemeente onvoldoende geïnformeerd wordt. De inrichting van De Esch kan de wijk zowel aantrekkelijker maken voor mensen als voor dieren. Het een sluit het ander niet uit. Bijvoorbeeld met nestkasten of gevelstruiken, smalle strookjes groen, liefst met bessen. Bloemen, planten en kreupelhout maken leven voor insecten mogelijk, waarvan vogels, vleermuizen en kleine zoogdieren kunnen bestaan. Van Draanen hoopt op een toenemende bewustwording hiervan.

Gebiedscommissie
Die hoop lijkt gegrond. Op initiatief van de buurtbewoners ondersteunt de Gebiedscommissie Kralingen- Crooswijk het plan om drijvende, begroeide, eilanden te plaatsen in de waterbakken bij de watertoren. Het water in de bakken is te voedselrijk, door vogel- en vispoep. Het zit vol met alg. De drijvende begroeiïng kan dit tegengaan door voedsel aan het water te onttrekken. In een leefbare stad blijkt opeens van alles en iedereen met elkaar te maken te hebben.