Winkel Arabesk aan de Oostzeedijk Beneden 7 jaar geleden gesloten

Op 21 december 2018 overleed Jan Grashuis, natuurkundig ingenieur en voormalig medewerker van de Erasmus Universiteit, goed bekend aan velen in Kralingen en nog veel meer mensen wereldwijd daarbuiten als oprichter van ‘Arabesk’, de winkel die tot voor enkele jaren aan de Oostzeedijk Beneden nr. 113, hoek Rubensstraat, stond, waarin hij educatief speelgoed demonstreerde en verkocht.

Ik leerde hem lang daarvoor kennen, begin jaren ’70, toen wij beiden als jonge medewerkers van de Medische Faculteit Rotterdam bestuurlijk betrokken raakten bij de WUB (= Wet Universitaire Bestuurshervorming 1970), waarin de oude organisatie van de universiteit werd vervangen door meer eigentijdse bestuursvormen. Toen dat allemaal een beetje beklonken was, hielden wij contact, maar het bleef relatief afstandelijk tot hij, uiteindelijk toch niet tevreden met wat hij in de nieuwe Faculteit Geneeskunde van de EUR kon doen, in 2007 als universitair docent van de Afdeling Medische Informatica van de Erasmus Universiteit afscheid nam van de EUR en full time ging doen wat toen al enige tijd zijn ‘hobby’ was: natuurkundig en wiskundig interessante puzzels en spellen verzamelen, kopen en doorverkopen.

Spel-element
Hij had altijd al intense belangstelling gehad voor het spel-element in de natuurkunde. De wetten van de zwaartekracht, aantrekking en afstoting, optische illusies, schijnbaar onoplosbare puzzels – de mogelijkheden om daar ‘ludiek’ mee om te gaan boeiden hem steeds sterker, en nadat hij met pensioen was gegaan, maakte hij daar zijn beroep van.

Souterrain
In de eerste jaren deed hij dat in het souterrain van zijn woonhuis aan de Avenue Concordia. Ik kwam daar van het begin af aan al af en toe, geleidelijk steeds vaker, en bij elk bezoek was ik sterker onder de indruk geraakt van de combinatie van bevlogenheid, deskundigheid en creativiteit. Steeds vaker ging ik niet met lege handen weg; de aan velen bekende vraag ‘wat zal ik die-en-die goede vriend of kind of familielid voor cadeau geven?’ bezorgde mij steeds vaker een embarras du choix in plaats van verlegenheid, en we raakten steeds beter bevriend.

Finest hour
Jan Grashuis’ finest hour kwam kort na zijn pensionering, augustus 2007, met Arabesk: een winkel in ‘artikelen waarbij kunstenaars en ontwerpers zich hebben laten inspireren door natuurkunde, wiskunde en logica’, zoals de folder specificeerde. ‘De resultaten zijn zeer verrassende puzzels, spellen en objecten, soms ingewikkeld, soms eenvoudig, maar altijd intrigerend en altijd mooi in hun verschijningsvormen’.

Hij kreeg er al gauw een meer dan volledige dagtaak aan; hij was weliswaar niet de enige die zoiets deed, maar in Nederland was alleen de in Amsterdam gevestigde winkel Schaak en Go meer of minder vergelijkbaar, en wereldwijd had Grashuis het grootste assortiment puzzels, spellen en objecten in zijn winkel.

Wiskundemeisjes
Helaas is dat al lang verleden tijd. Hoe het ermee afgelopen is, is al in 2008 min of meer voorspeld door Ionica Smeets in een blog van de ‘Wiskundemeisjes’ onder de titel ‘Help Arabesk‘, die ik hier bijna geheel kopieer: ‘Deze week bezocht ik ein-de-lijk Arabesk in Rotterdam. En de winkel bleek nog geweldiger dan ik al verwachtte. Het assortiment is werkelijk fantastisch. Eenvoudige spelletjes, exclusieve kunstwerken van hout of staal, puzzels die onmogelijk op te lossen lijken, bouwsetjes voor spectaculaire demonstraties: Arabesk heeft het allemaal en nog veel meer. Het leuke is dat er in elke prijscategorie iets te vinden is: voor minder dan vijf euro koop je een tornadomaker voor tussen twee plastic flessen of een bal die in de lucht van kleur verandert. Als je echt los wilt gaan, dan kun je voor bijna duizend euro een spectaculaire fractalboom van Koos Verhoeff aanschaffen; er is ook een schap vol mooie houten objecten van Naef. De winkel is een beetje overweldigend, maar gelukkig weet eigenaar Jan Grashuis precies wat hij allemaal heeft. En als je hem vraagt naar “iets moois met een Möbiusband” of “een leuk spelletje voor iemand die in het ziekenhuis ligt na een heupoperatie”, dan haalt hij dat zo uit de schappen. Ik verliet de winkel uiteindelijk met twee volle tassen. Helaas kan ik jullie niet vertellen wat voor moois ik heb gekocht, want het zijn vooral cadeautjes voor mensen die deze blog ook lezen. Eigenlijk heb ik al teveel gezegd … Maar waarom heet dit stukje nu “Help Arabesk”? Het gaat financieel niet zo goed met de winkel. De huur is hoog, de inkomsten laag. Als het zo doorgaat, dan moet de winkel volgend jaar februari sluiten. Dat zou echt te jammer zijn! Daarom bij deze een oproep: als je van wiskunde houdt, koop dan eens iets bij Arabesk. Als de winkel te ver reizen is, kun je ook bestellen via de website. En zegt het vooral voort dat deze winkel (nu nog) bestaat!’…  En nu bestaat de winkel dus al 7 jaar niet meer …

Filmpje
Hier is een filmpje te zien waarin de Vereniging van Vrienden van Arabesk, die enige tijd bestaan heeft, verslag doet:

Wat we Doen! afl. Vrienden van Arabesk from KainaMedia on Vimeo.

Hugo Verbrugh


Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.