‘En dan is er opeens zo’n moment waarop je denkt: nu heb ik mijn voortanden nog. Het gebeurde vrijdagavond laat, ik ging met een leuke club over straat, mijn rechtervoet zwikte en woesj, daar buitelde mijn lichaam voorover. Alles vertraagde, herfstbladeren en sigarettenstompjes koprolden in slow motion onder mijn graaiende handen door. Grappig, dacht ik, hoe je tijdservaring verandert wanneer je valt [accentuering H.V.]. Met deze drie zinnen begint Ellen Deckwitz haar column in de NRC van 26 oktober. Lees zelf: nrc.nl/nieuws/2021/10/26/vallen-a4063038#/handelsblad/2021/10/26/#202. ‘

In mijn hoofd vielen boekenkasten om en kwamen er tientallen scenario’s voorbij: dat ik ongetwijfeld op weg was naar een hersenschudding, een verbrijzeld sleutelbeen, …  geldnood omdat ik niet meer kon werken. Het heden was veranderd in een barst waaruit talloze rampen zich vertakten’, gaat ze verder. ‘Terwijl ik dit allemaal dacht, was mijn lichaam nog heel, en hoewel ik met een behoorlijke snelheid op weg was naar het trottoir, was er nog tijd voor talloze gevolgtrekkingen, … .’ Tot zover mijn citaat. De drie alinea’s samen zijn 148 van de 414 woorden van het hele verhaal – weinig genoeg om geen toestemming voor overname te hoeven vragen, lijkt me. Ik poneer hier de stelling dat deze column de status verdient van een locus classicus, een ‘klassieke plaats’, oftewel een zeldzaam authentieke en gezaghebbende compacte weergave in woorden van een variant van een fenomeen dat sinds 1892 door de wereld gaat: de zgn. BijnaDoodErvaring. Om precies en volledig uit te kunnen leggen hoe ik dat bedoel, zou ik dit hele nummer van De Ster nodig hebben.

Ik vat het hier zó samen: ‘Totaal onverwacht maakte Ellen Deckwitz een akelige val. Ze schrok daar zó van, dat voor haar gevoel héél even de tijd even stil stond. Het twee maal gebruiken van het woordje “even” in de vorige zin maakt deze zin tot een grammaticale onjuistheid; dat doe ik opzettelijk omdat het over ons bewustzijn van de tijd gaat. In dat bewustzijn kan het soms voorkomen dat twee dingen tegelijk samen en tegelijk ultrakort vóór resp. ná elkaar gebeuren. [ook deze zin is grammaticaal opzettelijk raar] Toevallig verscheen de column van Ellen Deckwitz in de NRC op dezelfde dag als mijn vorige stukkie, Schrikkelen (I)’ in De Ster. Daarin schreef ik dat soms ‘iedereen …  kan doen alsof de tijd …  heel even stil staat’, en dat het abrupte einde van de zomertijd in de nacht van 30 op 31 oktober daar opnieuw een prachtig voorbeeld van zou zijn.

En zo geschiedde de afgelopen zondagochtend om 3.00 / 2.00 uur in de vroege ochtend. Nù illustreer ik aan dit plaatje iets van dit ‘einde-zomertijd-fenomeen’. Het is een recht-toe-recht-aan zonder trucage of special effects opgenomen foto van een boom met omgeving in het Rozenburgparkje achter de Mecklenburglaan. Laatste resten intussen donker geworden zomergroen zijn intiem verweven met allerlei schakeringen herfstkleuren – allemaal tegelijk samen op dit tijdloos stilstaande plaatje. Om u te helpen bij uw ruimtelijke oriëntatie specificeer ik dat de fotograaf met zijn camera naar het Noordoosten kijkt. Opzij links en rechts, in het midden tussen boven en onder, nèt boven de nep-horizon, zijn in twee kleine openingetjes toefjes van de Kralingse Plas te zien.

De foto is op 27 oktober omstreeks 14.30 uur gemaakt door Arend Alexander Verbrugh. Toen ik zondag 31 oktober weer even ter plaatse kwam kijken, was het struweel alweer drastisch veranderd.  Thuis binnen heb ik die zondag ieder uur even quasi-meditatief naar die foto gekeken en overdacht hoe we, =  ik en iedereen die een beetje net zo denkt als ik, op deze dag bij wijze van spreken in twee tijdzones leven. Dat kun je natuurlijk niet echt denken, vandaar het voorbehoud ‘bij wijze van spreken’. In de Ster van 8 april 2020 heb ik eerder geschreven over de BijnaDoodErvaring: desteronline.nl/nieuwe-inzichten-in-de-nabijdedoodervaring/

Hugo Verbrugh


Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.