‘In veel opzichten kan het verhaal van de moderne geneeskunde als een succesverhaal worden beschouwd. … De discussie over daaraan verbonden financiële, maatschappelijke of ethische aspecten laten we hier verder rusten. … ‘

Dat schrijft Koo van der Wal, een van de redacteuren van het recent verschenen boek ‘Denken in de geneeskunde’ (zie desteronline.nl/van-oude-en-nieuwe-ziekten-de-kwalen-die-voorbijgaan). Die vooruitgang kwam door de natuurwetenschappelijke benaderingswijze die in de moderne tijd maatgevend werd. Die ‘houdt in dat alle levensprocessen door fysisch-chemische wetten en regelmatigheden kunnen worden verklaard en dat mentale factoren geen rol spelen bij de verklaring van natuurlijke processen’, vervolgt Van der Wal, en hij heeft helemaal gelijk. ‘Hoe anders was de opvatting van de kijk op de natuur in de premoderne tijd’, gaat hij verder. ‘Daar grepen actoren van allerlei aard in, zoals goden, geesten en gestorvenen. Zij beïnvloedden of stuurden fysieke processen en zij waren oorzaak van ziekte en dood.’

Tot zover Koo van der Wal in zijn inleiding bij het bedoelde boek. Ik haal er één woord uit: de ‘gestorvenen’. Die ordent Van der Wal onder de ‘actoren’ (= handelende personen) die in ‘fysieke processen’ kunnen ‘ingrijpen’ – pardon, ik moet correct citeren. Koo gebruikt de verleden tijd. ‘…gestorvenen en andere actoren grepen …  in, … ‘ schrijft hij. Zodoende stelt hij alleen dat die gestorvenen dat in het verleden konden.

Bert Keizer heeft een geschiedenis in De Ster: onder andere op 17 december 2013, https://www.desteronline.nl/geneeskunde-filosofie-en-de-dood/ en 14 januari 2014 https://www.desteronline.nl/rudolf-steiner-en-bert-keizer/, schreef ik over hem. Toen was hij al minstens twintig jaar een BN’er. Dat kwam vooral door dit boek, waarin hij op een ongehoord nieuwe manier schreef over alle aspecten van het einde van het leven. Dat is sindsdien alleen maar sterker / beter / erger / … – steeds meer zó geworden dat het steeds meer op een unieke manier appelleert aan mijn diepste verlangen IETS te doen met wat hij schrijft. Wordt vervolgd.

Nu meen ik persoonlijk dat gestorvenen dat niet alleen in het verleden konden, maar ook nu kunnen. Ik meen zelfs dat zij dat niet alleen kùnnen, maar dat zij soms, misschien wel vaak, ook ‘daadwerkelijk’ ingrijpen in wat wij hier en nu denken en doen en laten. Alleen één voorbehoud moet ik wel maken: deze gestorvenen kunnen alleen ingrijpen in de herinnering die wij aan hen in ons meedragen. Vandaar de aanhalingstekens rond ‘daadwerkelijk’ in de vorige zin.

Ik heb een speciale reden voor deze correctie en aanvulling op wat Koo van der Wal stelt. Sinds een maand of drie verkeren Bert Keizer en ik met elkaar in een briefwisseling. Aanleiding daartoe was iets waarover ik eerder heb geschreven in De Ster: desteronline.nl/eindeloze-optocht-nieuwe-doodskandidaten

 

Dat ging zoals zoiets gaat, met ups en downs. 14 april schreef Bert Keizer: ‘Dag Hugo, vanaf maandag ben ik 4 dagen in Kopenhagen. 20 april studiedag Levenseindekliniek. … 24 april weer tijd voor onze correspondentie, met spijtige groet van Bert’. Per kerende post antwoordde ik: ‘Beste Bert, Dank voor dit levens(!)teken – kvoelem … “… studiedag Levenseindekliniek. ..”: als daar ooit ruimte is voor, of zelfs, wie weet, vraag naar, een gastdocent, dan weet ik er nog wel een … […] Spreken we af dat jij je 24 april weer meldt?!

Sindsdien heb ik niets meer vernomen … Omdat ik hem niet wil gaan stalken, maar ik ook niet zomaar wil accepteren dat onze prille briefwisseling nu al aan het ‘Voltooid Leven’ syndroom lijdt, heb ik met mezelf afgesproken dat ik (1) de komende tijd elke 24e dag van de maand voor mezelf een kleine Bert Keizer Memorial Meeting ga houden, dat ik (2) daarover zal schrijven in De Ster van de dinsdag voorafgaand aan die 24e dag, en (3) Bert telkens vooraf de tekst van mijn voorgenomen Ster-stukje zal sturen, met de vraag of hij uiterlijk die 24e dag nog iets van zich wil laten horen.

Zoals het hierboven staat, schreef ik het vrijdag 18 mei. Ik stuurde het aan Bert Keizer en kreeg per kerende post een prima bruikbaar antwoord. Ik kom er op terug.

Hugo Verbrugh


Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.