Komkommertijd (4): De tijd gaat snel, gebruik haar wel – een nieuw fenomeen is dáár vóór je ’t weet

Ooit ergens in het vierde kwart van de vorige eeuw hadden Koot en Bie [een intussen legendarisch beroemd geworden geniaal duo cabaretiers] een sketch waarin een van beiden (pas vader geworden) bij de ander (gemeente-ambtenaar) aangifte kwam doen van de geboorte van een kind. Op de vraag van die laatste of het een jongen of een meisje was, ontstak de jonge vader in hevige toorn: ‘Dat gaat je niks aan!’

Zoals vaker waren Koot en Bie hun tijd vooruit. ‘Dame of heer, dat zeg je niet meer’, luidde de kop van een desbetreffend artikel in NRC van afgelopen zaterdag, ‘Geslachtsaanduiding raakt in onbruik bij gemeenten en spoorwegen. Waarom nog verschil maken als het geslacht sociaal is bepaald? “Iedere reiziger is ons even lief”, zegt president-directeur Roger van Boxtel. NS heeft vrijdag aangekondigd dat het in zijn bijna honderdduizend jaarlijkse omroepberichten en in correspondentie voortaan niet langer de aanhef „dames en heren” zal hanteren, maar „beste reizigers”. Eerder deze week werd bekend dat de gemeente Amsterdam haar ambtenaren suggereert „geachte aanwezigen” of „beste bewoners” te gebruiken in plaats van „dames en heren”. De gemeente wil de aanduiding van man of vrouw mijden om inclusief te zijn. Tegelijkertijd gaat zij sommige burgers aanduiden met de groeiende reeks letters die homoseksualiteit of twijfels over het eigen geslacht aanduiden: „LHBTI Amsterdammers”. Die afkortingen staan voor lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transseksueel (wil ander geslacht), interseksueel (tussen man en vrouw in). De reeks letters, die begon met LHB, wordt met het jaar langer. Vaak staat er nu ook Q bij, van queer of questioning (twijfelend).’

Zelden heb ik de associatie aan de krijsende vlucht vogels die deze stukjes in kkt (= komkommertijd) verbindt zó overweldigend gevoeld als nu deze week. Ik richt mijn blik omhoog naar de oneindige hemel, zie als HET teken van deze tijd het nieuwe fenomeen dat het man-vrouw-verschil verdwenen is, grijp de ene na de andere rondfladderende gedachte die daardoor bij mij opkomt,  en noteer snel een paar woordjes …:

(1) In verband met de titel boven dit stukje: de sketch van Koot en Bie was minder dan een halve eeuw geleden. Nu geldt de gedachte dat het geslacht een constructie is, een kenmerk dat anderen aan je toeschrijven. Waarom dan nog verschil maken tussen man en vrouw? Het geslacht ligt niet vast in het lichaam maar wordt van buitenaf, sociaal bepaald. Vrouwen- en mannenrollen worden opgedrongen ten nadele van vrouwen. Dus zal op afzienbare termijn de voortplanting alleen nog in vitro toegestaan zijn, toch?

(2) In het dierenrijk is dit wel bekend. Een slak bijvoorbeeld, heeft zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen. Als zulke eenvoudige diertjes dat al kunnen, moet het ons, homines sapientes, toch ook gaan lukken?

(3) Overigens zijn humane variaties al langer min of meer bekend. ‘Daar was laatst een meisje loos …’ is een wat oudere, vooral folkloristisch als kinderliedje  bekend gebleven voorbeeld; een grimmiger lied [dat ik mij zelf nog goed kan herinneren en zó zou kunnen zingen] begint met de volgende woorden: ‘Op de hoek van de straat, Staat een NSB’er. Het is geen man, ook geen vrouw, Maar een landverraaier …’; voor meer informatie zie cubra.nl/sjep/feestvanvroeger/feestspotliedjesoorlog

(4) Intussen is misschien het leukste een artikel onder de titel ‘Mijn bestaan roept vragen op over uw wezen’ van een mens genaamd Mounir Samuel. Hij / Zij [dat wordt niet gespecificeerd. De strekking van het artikel is ook dat het er niet toe doet en dat het niemand iets aangaat. Weet je overigens waarom een ei een ei heet? Het antwoord staat onderaan] weerspreekt de kritiek op de genderneutrale taaltips van de gemeente Amsterdam met het resultaat van een Amerikaans onderzoek ‘Twintig procent van de millennials beschouwt zichzelf als niet-hetero’ en met de onweerstaanbare aanhef: ‘Daar waar de rijksoverheid het af laat weten, werpt de hoofdstad zich wederom op als moreel kompas. In dit geval met een taalgids voor ambtenaren voorzien van genderneutrale suggesties. “Geachte dames en heren” wordt bijvoorbeeld “geachte Amsterdammers”. De gids geeft ook aan dat de tweedeling hetero/homo geen recht doet aan de diversiteit. Daarom LHBIT: lesbisch, homoseksueel, biseksueel, interseksueel en transgender-persoon. Wat mij betreft ontbreken er nog wat letters. Nog een voorbeeld uit de gids: het kind is niet meer “geboren als meisje”, maar “bij de geboorte gezien als meisje”’. De rest van het artikel is een verkapt eerbetoon aan Donald Trump. De hele biologie zoals wij die leren is fake, nep-wetenschap, Het ‘moreel kompas’  dat onze hoofdstad uitstraalt zou van Mounir Samuel, zo begrijp ik haar/zijn (?) betoog, moeten maken dat Donald Trump een eredoctoraat krijgt van de gemeentelijke Universiteit van Amsterdam.

De krijsende vlucht vogels, die model staan voor wat elke dag, ieder uur, iedere minuut binnenkomt aan nieuws, berichten commentaren; zie plaatje met bijschrift bij dit stukje en die van de twee vorige weken: desteronline.nl/komkommertijd-1-onvoltooid-leven-sjibbolet-kabinetsformatie/desteronline.nl/komkommertijd-2-toekomst-heet-appie en

desteronline.nl/komkommertijd-3-make-holland-great-again

S’éteint par degrés dans l’arbre, si bien

Qu’au bout d’un instant on n’entend plus rien

Plus rien que la voix célébrant l’Absente

Plus rien que la voix – ô si languissante!

 

(Het gerucht) dooft uit stapje voor stapje uit in de boom, zodat

Na een ogenblik men al niets meer hoort

Niets meer behalve de stem die de  Afwezige (v) bezingt

Niets anders dan de stem, zo vol verlangen!

[Een ‘ei’ heet een ‘ei’ omdat je van buiten niet kunt zien of hij een ‘hij’ of een ‘zij’ is.]

Hugo Verbrugh